De Ander

Las in NRC Boeken een artikel van Ryszard Kapuscinski, Pool en leermeester/vriend van Lieve Joris, over de uitdagingen van de confrontatie met de Ander. Er zijn drie mogelijkheden, je verjaagt of vernietigt de ander, je negeert hem of je gaat de ontmoeting aan. Alleen in het laatste geval gedraag je je als een volwaardig mens.

Jammer toch dat er steeds minder van die mensen zijn. Kijk nu weer in Kenya. Tot nu toe hebben wij dat land beschouwd als een van de weinige ontwikkelde landen in Afrika. Maar een week geleden waren er verkiezingen. Kennelijk heeft de verkeerde gewonnen, waardoor er nu een bloedige en wrede stammenstrijd is uitgebroken. Er zijn al driehonderd mensen op brute wijze vermoord. Het gaat slechts om tien procent van de bevolking, maar kennelijk is de andere negentig procent niet in staat om het geweld te stoppen, terwijl het land naar de donder gaat.

Het is niet zo lastig om een vergelijking te trekken naar het geweld rond Nieuwjaarsnacht in ons eigen kikkerland. Weliswaar zijn er geen doden gevallen, maar er is voor tientallen miljoenen vernield en wat misschien nog het ergste is, de raddraaiers zien er geen gat in om mensen van hulpdiensten het werken onmogelijk te maken. Waarom zijn wij, de meerderheid, en met ons de gezagsdragers niet in staat om dat zinloze geweld te stoppen?

Begrijpen we het soms niet? Zou het kunnen zijn, dat mensen op deze wijze hun woede koelen? En woede over wat? Dat ze er op een andere manier niet aan te pas komen? Dat er geen plek voor hen is, geen vooruitzicht, dat er niet naar hen wordt geluisterd. Of zou het toch gewoon zo zijn dat ons laagje beschaving, heel dun is, en dat wij het alleen in stand houden als we er wat mee te winnen hebben. Bijvoorbeeld de bescherming van ons bezit, onze sociale status, onze kinderen, onze illusie? En betekent dat dan niet, dat je eerst moet zorgen dat mensen iets te koesteren hebben voordat je ze democratie brengt!?