Heeft U filosoof John Gray gezien bij de VPRO in tegenlicht? Niet? Heeft u wat gemist. Althans als u geïnteresseerd ben in andere meningen. Gray schreef een boek getiteld Black Mass, dat veel stof deed opwaaien. Gray trekt in het boek ten strijde tegen het utopisme. Het utopisme heeft doorheen de menselijke geschiedenis geleid tot veel terreur en bloedvergieten, zo beweert John Gray terecht. Het Duits nationaal-socialisme en het Bolsjewisme worden al lang door iedereen beschreven als totalitair en utopisch, maar bij de Britse filosoof houdt het probleem niet op bij de twee meest brutale politieke regimes die de moderne wereld heeft gekend. Zowat iedere poging tot het bereiken van vooruitgang wordt door hem beschreven als utopisch, totalitair en bedreigend voor de wereldorde.
Gray stelt het idee van de vooruitgang ter discussie als een typisch Christelijk begrip. Romeinen en Grieken dachten nog dat de geschiedenis cyclisch is, het komt en het gaat. Maar met de heilsverwachting van de Christenen gaat het mis. Het leidt tot overspannen verwachtingen, tot risico's en avonturen, tot geldsmijterij, tot uitputting van de aarde en ga zo maar door en door en door.
Velen vragen zich af als ze Gray gehoord of gelezen hebben, wat meest bedreigend is, het utopisme van de moderniteit of het cynisme van Gray? Ik weet het antwoord. Gray is sceptisch over het vooruitgangsgeloof, over de bedoelingen van de westerse wereld in Irak en Afghanistan, over de zegeningen van de democratie. Het gaat er niet om of hij gelijk heeft. Het gaat erom dat hij ons, en zeker de wereldleiders, aanzet tot denken. Maar misschien is die hoop ook wel een utopie en karakteriseert een leider zich juist door een gebrek aan hersens.
No comments:
Post a Comment