Friday, November 27, 2009

Wat is een mens?

Ik kijk naar de negendelige serie over De Oorlog op zondagavond. De laatste aflevering ging over de jodenvervolging. Ik heb de laatste tijd veel gelezen en gehoord over deze verschrikking. Ik heb De Welwillende gelezen van Jonathan Little, en Kinderen van Stalin van Owen Matthews. En mijn vriendin Thamar heeft met het Auschwitz comité een reis gemaakt naar de kampen Auschwitz, Birkenau, Majdanek en Sobibor. Zij heeft ons haar foto's getoond en het verhaal van de reis verteld.

Ondanks dit alles kan ik wat er is gebeurd niet bevatten. Ik ben in 1946 geboren en heb dus wat ik weet van horen zeggen. Soms wil ik graven om het te begrijpen. Vooral Max Aue in De Welwillenden heeft me een eind op weg geholpen. Hij laat zien dat als een mens eenmaal heeft gekozen voor een idee of een ideaal, de volgende stap onvermijdelijk is. Max Aue, de hoofdpersoon uit de Welwillenden is een weldenkende jongen met een keurige opvoeding en een degelijke opleiding. Hij kiest voor het nationaal socialisme en zet alle twijfels opzij. Ook als hij onmenselijke opdrachten krijgt.

Ik heb me altijd afgevraagd of het in de oorlog niet bekend was dat er miljoenen mensen op grote schaal werden vermoord. Thamar liet foto's zien van een vernietigingskamp met een stad op de achtergrond. De mensen moeten de rook hebben gezien en de stank hebben geroken. Mensen konden het hebben geweten. De vraag werd in de aflevering van zondag beantwoord. In het Parool van november 1943 stond een brief van een uit Auschwitz teruggekeerde kamparbeider, die gedetailleerd vertelt dat de gaskamers in Auschwitz werden vergroot, omdat capaciteitsuitbreiding nodig was. En mensen die de verzetskrant niet onder ogen kregen, moeten zich toch ook afgevraagd hebben waarom de Duitsers alle kinderen en bejaarden en zieke mensen afvoerden. Dat kon toch niet zijn om te gaan werken.

Waarom wilden mensen het niet weten? Omdat ze zich zo iets ongekends en barbaars niet konden voorstellen? Omdat ze het wegdrukten omdat ze niet wisten wat ze zouden moeten doen? Het antwoord op die vraag werd in de uitzending niet gegeven. Is deze barbarij eigen aan het menszijn. Velen vinden van wel en ik wil het niet accepteren.

Monday, November 23, 2009

Mijn hemel

Schrijfoefening voor een bijdrage aan de Hemelserie in Trouw.

Toen mijn moeder vijfentwintig jaar geleden aankondigde dat haar leven ging eindigen, troostte ze mij met de woorden: "Ga ik eindelijk naar mijn God." Mijn moeder had een opmerkelijke relatie met de God, die ze tot de hare had verklaard. Het was niet de God van de christelijke kerk. Daar had ze niet zo veel mee. Omdat haar moeder na de dood van haar vader straatarm achterbleef met twee kleine kinderen, kreeg ze af en toe wat toegestopt van de kerk, een zakje kolen, een brood. De onuitgesproken boodschap daarbij was: wij willen liever niet dat u zich in de kerk laat zien.

Mijn moeder zong toen ze volwassen was in een kerkkoor. Dat deed ze totdat haar hart zo zwak werd, dat ze geen geluid meer kon voortbrengen. Ze zong met overgave en een hele mooie altstem. Mijn vader zong ook. Maar die wilde niet met mijn moeder in het koor, omdat ze daar ritmisch zongen. In zijn kerk zongen ze nog een noot per tel. Daar was geen zangkoor tegen opgewassen.

In de kerk van mijn vader, mocht mijn moeder niet deelnemen aan het Heilig Avondmaal, omdat ze geen belijdenis had gedaan. De twee jaar lagere school die ze heeft genoten, stelden haar net in staat om een schots en scheve brief te schrijven en de koppen van de krant te lezen. Ze schreef vooral graag aan een van haar stiefbroers, die in de Heer was en haar daar uitgebreide brieven over schreef. Tegenover zijn Bijbelkennis stelde zij haar goedheid.

Toen ik klein was gingen we vaak samen naar de kerk. De dienst zochten we dan wel goed uit. Het moest een dominee zijn die in de wereld stond en er moest veel gezongen worden. Ik zong graag met haar mee. Bij tijd en wijle stokte de adem in mijn keel, omdat ze van die hemelse geluiden liet horen. Dan kan ik even alleen maar naar haar luisteren.

Toen ze oud en versleten was, praatte ze dikwijls over haar Heer en ik hoorde het aan. Ze was er vast van overtuigd dat ze bij hem ging komen. Ze deed er niet sentimenteel of dweperig over. Het was haar rotsvaste geloof. Er daar is ze nu dus. Waar mijn moeder is daar is de hemel.

Wednesday, November 18, 2009

Huizen moet bruisen (vervolg)


Even heeft het erop geleken. De gemeente schreef evenementenbeleid, recreatiebeleid, en toeristenbeleid. Misschien is de volgorde verkeerd. Vergeef me dat. De bedoeling was duidelijk. Huizen moet op de kaart gezet worden als de haven van 't Gooi. Er moeten bezoekers komen en die moeten veel geld gaan uitgeven. Om die bezoekers te trekken worden er jaarlijks drie grote evenementen georganiseerd, een kunstfestival in het voorjaar, een botterfestival in september en een winterboulevard rond Kerst en Oud en Nieuw. Klinkt nog steeds veelbelovend. Maar nu de uitwerking.

Wie gaat het doen en vooral wie gaat het betalen. Niet de gemeente. Die hebben een stichting Marketing Huizen in het leven geroepen en die krijgt voor het kunstfestival € 10000 te verdelen. Dat is een fractie van het bedrag voor de Huizerdag bijvoorbeeld. En die wordt nog niet eens aangemerkt als "groot evenement".

Is het niet vreemd, om niet een ander woord te gebruiken, dat de gemeente wil profiteren van de naamsbekendheid van Huizen, daar mooie plannen voor maakt, maar er geen geld bij wil leggen. En is het niet nog vreemder dat de gemeente niet beter luistert naar al die kunstenaars en oprechte amateurs die in Huizen al jaren voor een paar stevige en goedbezochte evenementen zorgen. Ik vraag me af wat de Stichting Marketing Huizen kost en of we met dat geld niet beter de evenementen hadden kunnen bekostigen.

Monday, November 16, 2009

Kleur bekennen

Soms word ik echt blij van het nieuws. Zoals vanmorgen toen ik op de website van het NOS journal het bericht las dat drie Europese topvrouwen ervoor pleiten dat de eerste EU president een vrouw moet zijn!! De topvrouwen zijn Neelie Kroes, Margot Wallström, vice-voorzitter van de Europese Commissie, en Diana Wallis, vicevoorzitter van het Europees Parlement. Alle drie uiterst geschikt om EU president te worden. Bijkomend voordeel is dat in één klap de helft van de Europese bevolking Europa minded wordt.

Naar de mening van de vrouwen is "de juiste man op de juiste plek vaak een vrouw". Ze schrijven dat in de Financial Times, bij uitstek een mannenblad. Er is volgens hen geen gebrek aan vrouwelijke gegadigden met kwaliteiten en competenties.

De EU-leiders beslissen donderdag tijdens een speciale top in Brussel wie de banen krijgen. Al weken circuleren namen van bleke mannen als Jan Peter Balkenende, Van Rompuy en de Luxemburger Jean-Claude Juncker. Wie zal daar nu warm van worden. Geeft mij Neelie maar.

Door vrouwen in de topbanen te benoemen wordt Europa "rijker en representatiever" en komt de EU "dichter bij zijn burgers". De nieuwe Europese Commissie die binnenkort wordt geïnstalleerd, zal volgens het drietal waarschijnlijk uit minder vrouwen bestaan dan het huidige EU-bestuur.

Achter gesloten deuren wordt kennelijk onderhandeld. Meestal is de uitkomst een complete verrassing. Laat het dat dit keer niet zijn en kom met Neelie for president. Al mijn schroom en scepsis over Europa gooi ik direct over boord.

Friday, November 13, 2009

Arlington Park

Ik en de boekenclub lazen Arlington Park van de Engelse schrijfster Rachel Cusk. We kregen het vrieskoud van het boek. Het gaat over een viertal huisvrouwen van rond de 35 in een upper-middle class suburb van London. Ze zijn zonder uitzondering depressief en gefrustreerd. Het zijn “Desperate Housewives”, maar dan zonder de humor, of Gooise vrouwen, maar dan minder plat. Aan alle vier is een fikse steek los. Ze zijn druk met het bedenken wat anderen vinden dat ze zouden moeten doen. En ondertussen doen ze niet veel meer dan kinderen naar school brengen, van school halen, shoppen, koffie drinken, kinderen van school halen, eten koken en zich afvragen wat er toch mis is. Het ultieme verzetje is een samenetentje met de mannen erbij. Die overigens hun eigen ding doen, terwijl de vrouwen koken in de keuken en naar elkaar kijken.

Ik had het boek op de lijst gezet, omdat jonge vrouwen in deze leeftijd me fascineren. Ze zijn vaak sterk en mooi en het leven ligt voor hen. Ik zie ze in de sportchool werken aan hun lijf om mooi en strak te blijven en vraag me af hoe ze leven. Wat willen ze en wat kunnen we van ze verwachten. Ik had ergens gelezen dat Ciska Dresselhuys het boek Ronald Plasterk had aangeraden om dezelfde reden. Kijk hoe ze leven en doe er iets aan. Hij is immers de minister van Emancipatie moet ze gedacht hebben.

Na het lezen van het boek, vroeg ik me af of het boek een klucht is, een parodie of een beschrijving van de werkelijkheid. En zelfs bij een parodie moet het toch een tikje op de werkelijkheid lijken. Het kan toch niet waar zijn, dat zoveel talent en energie worden verspild aan niets doen. Want als ik al ooit heb gedacht dat kinderen opvoeden het ultieme genot van vrouwen is, heeft dit boek me ontnuchterd. Vrouwen en kinderen houden elkaar in een ijzeren greep van afhankelijkheid. Dat geeft weinig glans.

Dus weggooien die afhankelijkheid. Kruip uit je hol, neem het heft in handen, werp het juk af, zet je man achter het fornuis als je maar enigszins denkt dat je lijkt op die vrouwen in Arlington Park. Wat zal er zich veel schoons ontpoppen.

Tuesday, November 10, 2009

Ashton Brothers en Nederlands Blazers Ensemble

Soms mooi, soms rauw, heel erg veel, en snel en vooral rommelig: de voorstelling/het concert van The Ashton Brothers met het Nederlands Blazers Ensemble getiteld Midsummernights Dream. Ik had er met spanning naar uitgekeken, maar het werd een grote flop.

Dat de ensembles elkaar hebben opgezocht om samen theater te maken valt te begrijpen. Ze zoeken beide het bijzondere en unieke en schuwen daarbij niet het gebruik van ongewone middelen. Dat ze iets van elkaar wilden leren is ook niet zo gek. Het NBE speelt prachtig muziek, maar kan nog wel iets leren op het gebied van thatermaken en The Ashton Brothers bewonderen de hoge kwaliteit van de NBE muzikanten. Maar er komt meer kijken om theater te maken. Er moet ook nog iets verteld worden en dan is een verzameling burleske scenes niet genoeg.

De bedoeling van de twee groepen was een spraakmakende show maken. Ze hadden er flink wat tamtam voor gemaakt. En gezien de belangstelling vooraf was spraakmakend gelukt. Maar was het ook echt wat? Ik vond van niet. Beide gezelschappen deden hun kunstje, en dat deden ze op de vertrouwde manier goed. Soms deden ze voorzichtig iets samen, zoals het slotakkoord en de xylofoon partij. Maar nergens werd het een geheel. En als het er even op begon te lijken en ik mijn aden inhield, werd de act afgebroken en ingeruild voor de volgende.

Wat mij betreft hadden de kunstenmakers langer de tijd mogen nemen om er iets van te maken. Dan had het NBE meer kunnen brengen dan schetter-tetter muziek en hadden de Ashton Brothers een ons bij de keel kunnen grijpen. Mislukt dus. Jammer. Uithuilen en opnieuw beginnen. En misschien is het goed om niet langer alleen op jacht naar effect te gaan.

Saturday, November 07, 2009

Vrouwen in de Kunst van de 19e eeuw



als je op het affiche klikt wordt het zo groot dat je het kunt lezen!

Wednesday, November 04, 2009

Drie jaar Bloggen

Drie jaar geleden startte ik dit weblog. Ik houd van schrijven en heb veel te vertellen. Maar ik had er niet over nagedacht of een weblog wel het geschikte medium is voor mijn verhalen. Meestal ben ik nogal lang van stof en daar leent een weblog zich niet voor. Een weblog is voor de korte, spitse boodschappen.

En nu blijkt ook nog dat een weblog een beperkte houdbaarheid heeft. Kreeg in het begin nog wel reacties op mijn teksten, die blijven nu uit. En dat begint te knagen. Voor wie schrijf ik dit weblog eigenlijk? En moet ik niet iets doen om wel gelezen te worden. Moet ik me focussen, beperken tot een thema, en als dat zo is wat moet het dan zijn.

Ik ging op zoek naar tips en vond op het web een lijst van kwaliteiten waarmee een weblog kan boeien:

Het weblog geldt als autoriteit voor actualiteit en verdieping binnen een vakgebied;

Het weblog geeft een unieke visie op een bepaald vakgebied;

Het weblog is altijd actueel met ontwikkelingen binnen een vakgebied;

Het weblog geldt als hub naar andere websites en weblogs, door het weblog te volgen blijf je ook op de hoogte van wat er elders op het internet te lezen valt en kom je in contact met andere blog(ger)s;

Het weblog geeft een kijkje in de keuken van de organisatie;

Het weblog is het gezicht van iemand die zich profileert als professional, expert of goeroe;

Het weblog draagt regelmatig concrete tips die volgers direct concreet voordeel opleveren;

Het weblog schijnt licht over onderwerpen die elders niet worden beschreven (unieke content);

Het weblog beantwoordt concrete vragen van het publiek;

Het weblog stelt vragen waarvan het publiek niet wist dat ze ze hadden.


En nu? Kennelijk moet ik nu kiezen. En dat is niet zo gemakkelijk, want eigenlijk wil ik alles behalve publieksgericht schrijven. Ik wil de lezer niet bedienen, tevreden stellen, naar de mond praten. Ik wil de lezer verrassen, opstoken, emotioneren. Ach arme. En waarmee dan wel? Dan zul je toch iets unieks moeten verzinnen en dat had je al gedaan, namelijk je eigen favoriete onderwerpen. En zo is de cirkel rond. Als u een tijdje niets hoort, weet u dat ik met mijn twijfels in een webhoekje ben beland.