Friday, February 27, 2009

Reve en de knobbel van Swaab

Gisteren behandelde Andere Tijden de opwinding in de tachtiger jaren over de ontdekking van Prof. Swaab, hersenonderzoeker, dat bij dode homoseksuele mannen een knobbel in de hersenen groter is dan bij heteroseksuele mannen. Ik ga die opwinding hier niet beschrijven. Daarvoor kunt u beter naar de uitzending kijken. Ik was wel heel benieuwd hoe het nu verder is afgelopen met die ontdekking. Swaab laat weten dat zijn ontdekking nu algemeen geaccepteerd is zelfs in de Gay Krant. Bij mijn zoektocht vond ik een reactie van Gerard Reve over de opwinding in onnavolgbaar Reviaans proza, waar ik zo van houd. En dat wil ik niemand onthouden, hoewel het mijn eigen schrijfsels wel knullig in het daglicht stelt:

Zondagmorgen Zonder Zorgen

Lang geleden kreeg ik een boek in handen, dat diepe indruk op mij maakte. Het jaar van de Genade was 1952 of 1953, het boek heette Homosexuality en de auteur West, diens voornaam slechts door de initiaal H. aangegeven, als ik het wel heb. Het boek was verschenen in de Pelican reeks van de uitgeverij Penguin Books. Uiteraard ben ik het door uitlenen kwijtgeraakt.

Ik wist toen met zekerheid dat ik niet heteroseksueel, ook niet biseksueel (als zoiets bestaat), maar homoseksueel was, en dat ik erop moest rekenen dat mijn leven lang te zullen blijven. Dat het een ziekelijke afwijking was betwijfelde ik al lang, al was zulks nog steeds de gangbare opvatting.

Aan de lopende band werden homoseksuelen door psychiaters behandeld, met naar het heette mooie resultaten. Vooral in de Verenigde Staten van Amerika liep de therapie als een trein. Een vindingrijke Newyorkse psyschiater genas homo's door hen op een filmscherm opwindende beelden van homoseksuele aard te tonen om, zodra de patiënt een wellustige reactie vertoonde, hem een misselijk (onpasselijk) makend middel toe te dienen. De pers toonde zich geestdriftig, maar alles heeft zijn duur. De na een voltooide therapie als genezen ontslagen homo's gingen allen op den duur gewoon wederom doen waar ze zin in hadden. Het enige effect dat nog lang stand hield was dat zij, als ze per ongeluk op straat de betrokken psychiater tegenkwamen, onmiddellijk heftig moesten braken. Maar wel zijn er heel wat mensen schatrijk geworden aan het behandelen van homoseksuelen zonder er ook maar één te hebben genezen, aangezien er niets te genezen viel, maar daarover later meer.

Homosexuality door H. West was een degelijk boek, zonder hinderlijke pretenties maar rijk aan informatie en vrij van elk ongevraagd zedelijk oordeel. De bedoeling van de auteur was: alle theorieën en ideeën die aangaande de gelijkslachtelijke liefde ooit gecolporteerd waren zo exact mogelijk te beschrijven. Verder vermeldde hij in welke cultuur de herenliefde respectievelijk chic, een voorrecht, verheven, alledaags, vulgair of tegennatuurlijk werd gevonden en dienovereenkomstig bejegend tussen de uitersten van een sacraal instituut dan wel een duivelse misdaad.

Vele van de moderne theorieën over het ontstaan van de geaardheid (want het moest, als iedere afwijking, een oorzaak hebben) hielden die oorzaak op 'zielszwakte', onmatige masturbatie in de jeugd, het slechte voorbeeld, verleiding, en dergelijke: het was een verworven ziekte en een verworven afwijking.

Auteur West bekeek alle theorieën, maar geen enkele hield onder zijn kritiek stand. Wel zeer interessant was de theorie van de Duitse arts Ulrichs, die de homoseksuelen als een derde geslacht beschouwde, dat hij in verband bracht met de planeet Uranus en naar dit hemellichaam Uraniërs of Urningen noemde. Het was meer een mythe dan een wetenschappelijke hypothese, maar wel werd de homo vrij verklaard van enige schuld: hij was homo door een kosmische bestiering, door het lot, en bij geboorte. In wetenschappelijke termen vertaald betekende het dat het homo zijn een erfelijk gegeven was.

Auteur West wees die visie niet bij voorbaat af. Dat was iets bijzonders, want men bedenke dat toen, veertig jaar geleden, milieu, maatschappij en opvoeding het karakter en gedrag van de mens heetten te bepalen. Maar West wees op de vele geslaagde en gelukkige levens na een gruwelijke jeugd. En hoe verklaarde men dat van twee broers, weinig in leeftijd verschillend en in één zelfde gezin en milieu opgegroeid, de ene een homo en de andere hetero werd?

Maar hoe zoude men kunnen bewijzen dat het homo zijn een erfelijk bepaald feit was? Men zoude daartoe de seksuele gerichtheid moeten onderzoeken van reeds kort na de geboorte van elkaar gescheiden en in totaal verschillende milieus volwassen geworden eeneiige tweelingen. Zulk een onderzoek, schreef West, was in de Verenigde Staten verricht. En op enkele gevallen na die twijfelachtig bleven, bleek het volgende: als de ene helft homo was, was de andere helft het ook, en dito wat betreft het heteroseksueel zijn. Het statistisch materiaal was niet overvloedig groot, zodat het toeval niet geheel was uitgesloten. Maar een volgend, uitgebreider onderzoek kon dat toeval uitsluiten.

Het was een merkwaardig boek. Veertig jaar geleden was er in Nederland op academisch gebied vrije meningsuiting. Nu zoude West aan een Nederlandse universiteit zijn visie niet ten gehore kunnen brengen, want een vooruitstrevende studentenbond bepaalt welk wetenschappelijk standpunt gehoord mag worden en welk wetenschappelijk onderzoek kan worden toegestaan.

Ik denk nog vaak met dankbaarheid aan West zijn boek, al ben ik het kwijtgeraakt. Want, zo dacht ik, als mijn homo zijn een genetisch gegeven is waar ik noch iemand anders wat aan kan veranderen, dan heb ik mijzelf niets te verwijten, en ben ik slechts verantwoordelijk voor mijn daden.

Het lot is niet uitsluitend een beperking. Het is ook: bevrijding. (De gewilligen laten zich door het lot leiden, de onwilligen worden door het lot medegesleurd. Dat zegt Horatius, een beroemd Romeins dichter.)

Intussen heb ik in die veertig jaren niet stil gezeten en ook het genetisch onderzoek heeft niet stil gestaan. Een aangeboren variant zoals linkshandigheid is aantoonbaar in de anatomie van de hersenen. Zoude dan ook homoseksualiteit in de structuur van de hersenen te zien moeten zijn? Dan zoude er aan veel tweedracht een einde kunnen komen. (Mij is de rijkdom van beide - linkshandigheid én homoseksualiteit - geschonken, zodat ik nooit ziek ben, en ook rooms-katholiek ben geworden.)

Een Amsterdams neuroloog, professor D. Swaab, deed enige tijd geleden een onderzoek, waarbij hij de beschikking kreeg over de hersenen van dode mannen van wie vaststond dat zij homo's waren. En ziet: bij de sectie trof hij in een bepaald deel van de hersenen steeds eenzelfde afwijkende structuur aan, die in de hersenen van hetero's niet voorkwam.

Hoe overtuigend de resultaten van zijn onderzoek waren weet ik niet, maar hij maakte er gewag van, en het werd nieuws in de pers. Toen pas bleek, welk een ernstig verzuim Professor Swaab had begaan: hij had voor zijn onderzoek geen voorafgaande toestemming gevraagd bij de homoseksuele vakbond, het C.O.C. Nu, de gevolgen lieten zich zien en horen: een grote groep gemotiveerde personen verscheen op Zondagmorgen voor Professor Swaab zijn woning in Amstelveen, roepende in koor en met grote stem: 'Dick, snijd in je eigen p(..)!' Wel eigenaardig, als men bedenkt dat Professor Swaab wel een onderzoek deed dat met seksualiteit te maken had, maar daartoe hersenen en géén geslachtsdelen onderzocht. Maar de aanhangers van die vakbond hebben geen hersenen doch wel geslachtsdelen, dus op een bepaalde manier klopt het. Daarom is er ook een God of Iets of Iemand Die alles gemaakt heeft en laat geschieden, want zoiets als die betoging in Amstelveen kan geen sterveling zelf bedenken. Het zijn boeiende tijden.

Het leven is geweldig, en daar is niets aan te doen. Of dacht U soms van wel? Ons bestaan is toch één groot feest?

Neen, ik laat U niet in de steek: ik kom terug, net als de dokter tot het niet meer nodig is. U moet gewoon doorgaan met de pillen, en vooral de kuur geheel afmaken, want ik kom niet voor Jan L(..) dag en nacht bij U langs.

Gerard Reve

Uit: Verzameld Werk
deel 6
L.J. Veen
2001

Tuesday, February 24, 2009

Ook zo!

Homo's heb je in soorten en maten sinds homoseksualiteit een normaal verschijnsel is in onze samenleving. Ik ga hier niet al die soorten uitlichten. Als u nieuwsgierig bent, moet u uw ogen goed de kost geven. Ik ga aandacht besteden aan de uitersten. Vorige week keek ik naar een documentaire van de EO over refohomo's. Refo-homo's zijn orthodox-christelijke jongens en meisjes. De combinatie van orthodox christelijk en homosexualiteit is voor hen een gigantisch probleem. Want in orthodox christelijke kringen is homoseksualiteit een zonde. Over homoseksualiteit praat je niet. Waarom niet? Omdat homoseksualiteit het instituut huwelijk en de gezagsverhouding tussen man en vrouw ter discussie stelt.

En dan nu het probleem. Orthodox christenen zijn net mensen en dus in die kring komt homoseksualiteit ook voor. Jonge meiden en jongens die ontdekken dat ze homoseksuele gevoelens hebben, komen terecht in een verschrikkelijke identiteitscrisis. Als ze zich niet aanpassen, worden ze van huis en haard verstoten.

Sinds enige tijd zijn er organisaties die zich het lot van deze jonge mensen aantrekken, RefoAnders en Onze Weg. Deze organisaties krijgen subsidie van de Nederlandse overheid en dat riep in de Tweede Kamer vragen op. Ook bij mij trouwens. Maar sinds ik de documentaire heb gezien, mag het van mij. In huiskamerbijeenkomsten kunnen de jonge mensen praten over de relatie tussen geloof en homo. Dat doorbreekt hun isolement en kan het begin zijn van een andere weg. Louter en alleen om deze reden mogen ze van mij gesteund worden. Want juich niet te vroeg: ook deze organisaties keuren homoseksuele niet goed. Ze mogen er wel met elkaar over praten, ze mogen het niet met elkaar doen. Homoseksualiteit en orthodoxie gaan niet samen. Natuurlijk hoop ik dat met dat praten het besef van een andere weg doordringt.

En dan het andere uiterste. In de wereld van de kunst en het amusement is het homozijn allang geen bijzonderheid meer. Op de buis domineren homo's het beeld. Gerrit Komrij verzuchtte laatst bij DWDD dat hij verlangde naar tijden dat je als homo nog een bezienswaardigheid was, dat er wat hem betrof veel te veel van waren tegenwoordig. En toen ik mooie en wilde Sara Kroos in Kunststof hoorde verkondigen dat zij een van ons is, vond ik het ineens ook niet meer leuk. Er moet toch iets te wensen overblijven.

Wednesday, February 18, 2009

Het beeld



Fanny schreef:

"Hallo vrienden van het beeld van Fanny,

Hierbij wat foto's van afgelopen week, vooral van de harde werkers. Helaas hebben ze geen tijd om de opperbaas erop te zetten; beeld moet af voor 14 juni (verjaardag Nel). Ik ben helemaal in de ban van het beeld en werkte er vorige woensdag verder de hele middag aan. Fikse pijn in de rechterarm later. Maar ik kon niet ophouden.
Alles wat je nu doet maakt verschil. En dat is heel leuk werken.

We bekijken het beeld veel en vaak op afstand. Het moet mooi in de ruimte staan straks! Een beeld moet ook wat doen met de ruimte waarin het staat; het mag als het ware niet naar de grond worden getrokken, maar als massa een onderdeel zijn van
de omgeving waarin het zich bevindt.

Je ziet het verschil nu goed met de vorige keren; ze is wat slanker (zonder haar mooie rondingen te verliezen) en zit mooier in haar vorm. Het haar en de handdoek kristalliseren zich langzaam uit. Ook de plek waar de benen staan wordt beter; het rechter been verdwijnt bijna achter de handdoek en het linker gaat juist voor
een deel naast de handdoek uitkomen. De handdoekpartij met één zichtbare hand op de doek en één eronder verdwijnende hand wordt nog een heel werk. Aan de achterkant zie je mooi dat ze in contra-post houding staat. Aan de standbeen kant zit de heup wat hoger en is duidelijk te zien. De speelbeen kant is langs de zijkant gladder, immers daar zijn de spieren niet aangespannen. De omhoog staande hak van het
speelbeen komt nu duidelijker uit.

Het is een geschenk die hulpen, (zoals in de tijd van Michaelangelo), dus HULDE aan de helpers! We hebben er alledrie heel veel plezier in en het gaat een prachtig
beeld worden. Bedankt Meiden!!

Liefs voor jullie allemaal, Fanny

En dan nu de foto's:

Friday, February 13, 2009

Daar komen de Christenen

Gisteren was Kader Abdollah te gast in de bibliotheek van Huizen voor een lezing over zijn boeken Koran en de Booschapper. Ongeveer honderd bezoekers luisterden ademloos naar deze rasverteller. Op een vraag wat DE Moslimgemeenschap in Nederland vond van zijn hertaling van de Kor-an, antwoordde hij dat we ons moesten voorstellen dat wij, de aanwezigen in de bibliotheek, met z'n allen naar Perzië zouden afreizen. In Perzië zou men ons als volgt verwelkomen: "Help, daar komen de Christenen!"

Hij kon ons dus geen antwoord op de vraag geven, net zo min als op veel andere vragen. Zijn mannen en vrouwen gelijk voor moslims? Via een prachtig verhaal over de profeet Mohammed die veertienhonderd jaar geleden mannen gebood om niet meer dan vier vrouwen te hebben, liet hij weten dat de tijd voortschrijdt en dat het nu al heidens moeilijk is om vier vrouwen goed te onderhouden.

Hij herhaalde zijn stelling dat gelovigen die de Kor-an zien als leidraad of wetboek voor het leven achterlijke mensen zijn. Voor alle duidelijkheid, zeker op de dag dat Wilders in Engeland een ander verhaal wilde gaan vertellen, niet de Kor-an is achterlijk, maar mensen die hem gebruiken voor eigen doeleinden. Kunnen we niet alleen van de Kor-an zeggen, niet waar?

In de pauze signeerde Kader Abdollah gekochte exemplaren met een groet "Salem" en een arabische krabbel die misschien zijn naam voorstelde, maar in ieder geval mooi paste bij de kleurrijke illustratie op de titelpagina van de boeken. Na de pauze mochten we vragen stellen en ieder antwoord was een nieuw kleurrijk verhaal op zich. Deze man schrijft zoals hij spreekt en spreekt zoals hij schrijft. Ik heb hem niet gevraagd of hij daarmee past in een Perzische traditie. Ga ik misschien nog wel eens doen. Dit is vast niet de laatste keer dat we hem horen.

Overigens stapte hij binnen zonder gevolg. Laat haat je hart niet vergiftigen, hield hij ons voor, en nog eens, laat haat je hart niet vergiftigen. Als alle mensen zouden zijn als deze evangelist uit het Oosten, zou dat ook niet gebeuren. Is er iemand die niet van hem houdt?

Sunday, February 08, 2009

3 x Verbeelding aan de Macht?

In een week tijd zag ik drie films over de roerige jaren zestig. Een Duitse speelfilm over de Baader Meinhof groep, een aflevering van Andere Tijden over Provo en In Europa over het jaar 1968. Het idealiseren van de jaren zestig is allang over. Mijn generatie heeft kennelijk overal spijt van, dus ook van de onvermijdelijke opstand tegen het gezag. Iedereen die wil blijven geloven dat we het verkeerd hebben gezien moet vooral naar de film over de Baader Meinhof groep gaan, die vertelt hoe een ideaal uit de hand kan lopen. Wat een geweld. Maar als je net als ik wat genuanceerder wil denken over die jaren kun je terecht bij de film over PROVO en bij de net verschenen biografie over kunstenaar RobertJasper Grootveld, met Roel van Duijn en Luud Schimmelpenninck de aanvoerders van PROVO.

PROVO was anarchistisch, pacifistisch, ludiek, en ook visionair. PROVO was volgens mij ook erg Amsterdams, waar in die tijd alles kon. Om PROVO kon je lachen, behalve de politie en de gevestigde orde, die schande spraken van de rookbommen bij het "koninklijk" huwelijk. Het meest tot mijn verbeelding spraken het witte fietsen plan, de kunstzinnige bijeenkomsten waar veel geschaterd en geroepen werd en de mogelijkheid dat je ook even tegen kon zijn zonder tot afvallige bestempeld te worden.

In In Europa van Geert Mak en Roel van Broekhoven wordt een poging gedaan om uit te leggen hoe wij die jaren zestig moeten duiden. Waarom was de opstand in Parijs en Amsterdam veel minder bruut en gewelddadig dan de opstand in Duitsland. Waarom konden de leden van de Baader Meinhof groep geen maat houden en verspeelden ze onze sympathie.

Dit was Andere Tijden terug naar de onze?????

Verjaardag

Vrijdag vierden we haar negenenzestigste verjaardag. We waren in grote getale opgekomen. Ze was overdonderd. Wij weten dat ze jarig is, zij weet het niet. Wat komen we doen? Je bent jarig, leggen we uit, en zij knikt met een blik in een verre verte. Ze neemt alle cadeaus in ontvangst met een gelukzalige glimlach. Ze krijgt bloemen, heel veel bloemen, fruit, snoep, en onze aandacht. Ze laat zich uitleggen waar het voor dient. Ze geniet van ons allemaal, het feestelijke eten en vooral van de samenzang. We zingen uit volle borst, sommige liederen zelfs tweestemmig. Zoon Sander begeleidt ons aan de piano. Zij zingt mee met haar heldere, zuivere stem. Het lijkt even als vanouds.




Tuesday, February 03, 2009

De zak aan de macht?

Wat hebben de volgende drie instituten met elkaar gemeen:

Het Kabinet Balkenende dat het gegis en gesis over de deelname aan de Irakoorlog probeert te bezweren met een zogenaamd onafhankelijk onderzoek, waartoe zij zelf de opdracht gaan geven.

De Rooms Katholieke Kerk die een bisschop excommuniceert die de holocaust ontkent,

Het Koninklijk Huis dat miljoenen wegzet op het belasting paradijs Guernsey.

Aanhangers van de instituten proberen wat krom is recht te praten. In het eerste geval vindt de PvdA dat we geduld moeten hebben. Geeft het onafhankelijk onderzoek geen antwoord op alle vragen, doen we alsnog een parlementaire enquete. Kennelijk hopen ze daar dat het overwaait! Nou vergeet het maar. Gelukkig zijn er mensen als Van Mierlo en Halsema, die zich de mond niet laten snoeren. Iedereen die Van Mierlo heeft gemist bij Pauw en Witteman zou nu direct naar Uitzending Gemist moeten kijken.

Zwart gerokte dienaren van de Rooms Katholieke Kerk wijzen erop dat het alleen om excommuniceren gaat en niet om rehabiliteren. Je moet de taal van die kerk spreken om te weten wat dit zou kunnen betekenen. Angela Merkel wilde het niet begrijpen en verhief haar stem. Doet ze niet vaak, maar vond het nu nodig! Hulde Angela.

Ach ja, dat koninklijk huis. Ze lieten de Rijks Voorlichtingsdienst vertellen dat het wegzetten van die miljoenen iets te maken moest hebben met de slechte ogen van Christina. Die verklaring is bijna net zo dom als het wegzetten zelf. We wachten op de nieuwe verklaring. Die gaat Balkenende geven en dan weten we het wel. Maar intussen vindt zelfs de oranje SGP dat dit riekt naar dommigheid. Inleveren die miljoenen!