Friday, December 26, 2014

Kerstschrik

Net een bezoek aan facebook gebracht en me kapot geschrokken van de felle reacties op een bericht van Vrouwen voor Vrede over gezinshereniging van vluchtelingen. Voor de reacties doopten een aantal vrouwen met nette dubbele naam hun pen in gal. Nou zou ik dat hier nooit vermelden als ik niet juist de laatste tijd meerdere keren heb gedacht dat de redding van de wereld misschien wel van vrouwen moet komen. In mijn omgeving ontmoet ik immers veel vreedzame redelijke vrouwen die tot verzoening bereid zijn en oproepen tot verdraagzaamheid. De meesten van hen zijn jong, goed opgeleid en hebben meerdere keren over de grenzen van ons land gekeken. Ik vermoed dat ze goed verdienen en de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Zou dat het verschil zijn? In Nederland leven meer dan een miljoen mensen onder de armoedegrens. Die mensen willen er vermoedelijk ook graag bij horen en ik geef ze geen ongelijk. Misschien denken zij wel dat we met veel te veel zijn en dat er dus mensen weg moeten. Maar waarom dat dan met schuttingtaal en erger aangekondigd moet worden begrijp ik niet. Wie is er kortzichtig, zij of ik?

Saturday, December 20, 2014

Vertrouwen

Vertrouwen: Afgelopen week is het woord veelvuldig gebruikt in diverse betekenissen. "Vertrouwen in de politiek is heilig", orakelde de minister-president. Hij bedoelde daarmee helaas niet het vertrouwen van het volk in de politiek. Hij doelde op het vertrouwen van politici in elkaar en vooral van coalitiegenoten. De regering heeft afspraken gemaakt met de partners in het zorgveld en die moeten worden nagekomen. Daartoe draaide de coalitie het hele democratisch wetgevingsproces de nek om. Kennelijk leefde het vertrouwen bij de regering dat het wel goed zou komen. Op het binnenhof regeert immers fractiediscipline. Maar het kwam niet goed, omdat drie doorgewinterde senatoren zich niet lieten ringeloren.

Vertrouwen: Wat gebeurt er als je elkaar niet kunt vertrouwen. De meest gangbare definitie van vertrouwen omvat doorgaans de volgende elementen: Bereidheid van een persoon of groep om afhankelijk te zijn van de daden van een andere persoon of groep. Geloven dat een ander eerlijk is; Geloven dat iets goed zal gaan omdat de ander het belooft. Verwachting van een persoon dat degene die hij/zij vertrouwt zal handelen op een manier die hem/haar niet zal benadelen, met het risico in een nadelige positie te belanden indien de ander dit vertrouwen schaadt. Kortom: Vertrouwen is een van de pijlers waarop een beschaafde samenleving rust. Het vertrouwen dat de ander zich aan de regels houdt. Vertrouwen dat anderen de waarheid spreken. Vertrouwen dat de ander die iets belooft zal doen wat hij zegt. Iedere keer als ik mij op de weg begeef, verbaast me mijn vertrouwen in de andere weggebruikers. Een beetje achterdocht ken ik wel. Daarom vermijd ik meestal de middenbaan.

Om deel te kunnen nemen aan de samenleving moet je weten wat vertrouwen is. Daarom heeft oma Ger deze week haar kleinkinderen van bijna vijf en bijna vier de eerste beginselen bijgebracht onder het motto maak ze weerbaar. Het ging vrij eenvoudig. Je zegt het een en doet het tegenovergestelde. Youn van vijf beloofde zijn broertje dat hij de gebouwde toren met rust zou laten en gooide hem vervolgens om. Lachen joh. Vervolgens moest Sasha, het kleine broertje, beloven dat hij 's avonds zijn bord zou leegeten als hij nu van oma een lekker koekje kreeg. Hij beloofde het grif. Pas 's avonds toen hij aan zijn belofte werd gehouden verging het lachen hem.

Ook ik ben afgelopen periode een paar keer flink op mijn neus gevallen. Een jaar geleden werd er een grote knobbel in mijn borst gevonden. De artsen beloofden dat het goed zou komen, als ik me maar aan hun behandeling zou onderwerpen. "Vertrouwen mevrouw!" Dat heb ik gedaan. De aanval op de kwade cellen is ingezet met zware chemische middelen. Vervolgens is er het een en ander verwijderd. Mijn lijf protesteerde hevig. Voordat het de kans kreeg te herstellen moest ik aan de preventieve middelen die moeten voorkomen dat de kwade cellen weer actief worden. "Vertrouwen mevrouw!" zeiden de artsen. Maar garanties willen ze niet geven. Ik heb de afgelopen periode geleerd dat vertrouwen verschillende kanten heeft. Het vertrouwen in mezelf ben ik gelukkig niet kwijtgeraakt.

Sunday, December 14, 2014

Professionele distantie

"Goedemorgen, hoe gaat het met U?". Iedere morgen tussen negen en tien komt een verpleegkundige van de thuiszorg mijn wond verzorgen. Die wond is het vervelende gevolg van een forse chirurgische ingreep. Het is een diepe wond, die gespoeld moet worden om te voorkomen dat het weer een vruchtbare voedingsbodem voor bacteriën wordt. Meestal wacht ik op de rand van het bad op de wondverzorgster. Mijn partner opent de deur als de bel is gegaan. Vanmorgen probeerde ik te raden wie er was gekomen. Ik hoorde "Goedemorgen, hoe gaat het met U?" de vaste begroetingsboodschap. Kon ik de stem herkennen? Dat moest niet zo moeilijk zijn, want sinds ik word verzorgd door de thuiszorg, heb ik kennisgemaakt met zo'n vier verpleegkundigen, allemaal even deskundig en aardig.. Ik raadde verkeerd. Niet zo gek, bedacht ik me, want niet alleen is de boodschap hetzelfde, ook de stemmen lijken op elkaar. Vrolijke, vriendelijke vrouwenstemmen.
Mijn ervaring deelde ik. "Jullie leren dit zeker in de opleiding?' vroeg ik.
"Klopt," zei ze. "Je komt bij mensen die al genoeg met zichzelf te stellen hebben. Die willen dan wel iets vriendelijks horen."
Natuurlijk vroeg ik me af of dat voor mij ook geldt. In betere tijden ben ik niet zo gevoelig voor de stemming van anderen. Als het me ergert, zeg ik er iets van, maar meestal laat ik het. Nu is dat anders. Het zal ermee te maken hebben dat de ander heel dichtbij moet komen om me te helpen. Die kun je niet op afstand houden. Ik althans niet. Zij mij wel.

Monday, December 08, 2014

Terug van weggeweest

Bijna anderhalve maand heb ik dit weblog laten liggen. Voor wat er gebeurde had ik geen woorden. Een maand of negen geleden ben ik aan een lange reis begonnen. Ik wist toen niet waar die zou eindigen. Dat weet ik trouwens nog niet. Ik heb intussen veel avonturen beleefd, veel klippen omzeild, veel stormen geoogst. Ik heb het allemaal overleefd. Ik ben in wat rustiger vaarwater beland. Ik aarzel of ik mijn belevenissen wil delen. Er is genoeg groot leed in de wereld wat wij allemaal al moeten verwerken. Dit wordt dus niet het volgende leedverhaal. Maar wat wordt het wel? Ik zou een voorbeeld willen nemen aan Pieter Steinz die met zijn ziekte ALS langs de wereldliteratuur reist. Hij schrijft er moedige columns over in de NRC. Mijn leed is niet te vergelijken met het zijne, zoals leed eigenlijk nooit te vergelijken is. Leed bestaat op zichzelf en alleen wie het moet dragen weet wat het waard is. Pieter Steinz kan dus niet mijn voorbeeld zijn want ik ben hem niet en omgekeerd,

Maar toch wil ik iets met mijn ontdekking dat alles wat ik lees, hoor en zie een diepere dimensie en betekenis heeft gekregen. Alsof ik beter kijk, intenser luister en tijd neem om stil te staan. Ik ga het mooie en het zinnige koesteren, de rest gaat in mijn prullenmand.

Saturday, October 18, 2014

Gisteren was ik in een mistig Groeneveld

Gisteren was ik in een mistig Groeneveld. Daar doken plotseling twee figuren op die ik er niet meer had verwacht. Al bij het opdraaien van de parkeerplaats voelde ik hun aanwezigheid. Waar zijn we en wat gaan we doen? Zijn we hier al eerder geweest? Heel veel vragen. Net alsof we hier voor het eerst zijn. We parkeren de auto op een andere plaats. De figuren verdwijnen even, maar komen terug als we over het grind naar het nieuwe Grand Café lopen. De een wil niet over de kleine rommelige steentjes. Het neemt haar de grond onder de voeten weg, die ze zo hard nodig heeft. De ander draalt. Wat gaan we hier doen. Moeten we niet eerst wandelen en dan ...... Altijd weer de aarzeling als we keuzes moeten maken. Zal ze het fijn vinden? Ik ben gewend om goed naar haar te kijken. Vragen heeft geen zin.

Dit is allemaal lang geleden. Maar het is er nog. Dat is een geruststelling.

Wednesday, October 01, 2014

Rothko in het Gemeentemuseum

Wat ga ik ervan zeggen? De schilder gaf zijn latere werken geen titel, omdat hij de directe en onmiddellijke confrontatie tussen kijker en beeld niet wilde beïnvloeden. Het gaat hem niet om wat je moet zien, maar om wat je beleeft. Theorieën, uitleg, titels staan zo'n directe beleving in de weg. De eerste keer dat ik werk van Rothko zag, kwam het dichtstbij zo'n directe beleving. Het was in Tate Galery in London. Ik had nog nooit van Rothko gehoord, laat staan werk van hem gezien. Ik was nog een groentje in de moderne kunst. Ik was sprakeloos. Ik zag grote doeken met intense kleurvlakken die me overweldigden. Ik moest gaan zitten om het tot me door te laten dringen.

Sinds die eerste confrontatie hebben de beelden me niet meer losgelaten. Inmiddels heb ik veel gelezen over Rothko. Ik kan dus niet meer onbelast kijken. Maar gelukkig kan ik nog wel genieten. Ook nu weer in het Gemeentemuseum. De sfeer in het museum van Berlage helpt mee.



Dit is een van de grote zalen. Lastig om hier tot de intense beleving van het werk te komen. De tentoonstelling trekt veel bezoekers die allemaal hetzelfde willen. Gelukkig heeft het Gemeentemuseum een aantal nissen, die zo'n ervaring wel mogelijk maken. De nissen doen denken aan de cellen van de monniken in het San Marco klooster in Florence. Rothko ging daar op bezoek en zag de fresco's die Fra Angelico op de muren van de cellen had geschilderd met de bedoeling de directe toegang tot de goddelijke inspiratie te bevorderen.


Zo wilde Rothko de beleving van de toeschouwer bevorderen. In stilte kijken en genieten.

Friday, September 26, 2014

Verwarrende wereld, deel 2

Op 7 december 2009 schreef ik een blog over mijn verwarrende wereld. Die is er vier jaar later niet duidelijker op geworden, ondanks het toenemen der jaren. Ik heb me aangepast, lees mijn nieuws digitaal en zelfs voor boeken grijp ik regelmatig naar de e-reader. Tevergeefs heb ik met mijn deelname aan facebook getracht de wereld te doorgronden. Maar het heeft averechts gewerkt. Dus ga ik teleurgesteld terug naar oude tijden toen ik boeken las en gedichten,. toen ik goede films zag waarin het menselijk geheim wordt blootgelegd, ik concerten en theatervoorstellingen bezocht die me aan het denken zetten.

Het lijkt nu wel of er twee werelden bestaan: mijn kleine, eigen wereld van mooie verhalen, van aangrijpende kunstwerken, van mijn lieve vrienden. En de buitenwereld van gevaren, dreigende taal, korte lonten, opwinding, snel scoren. Soms ontmoeten die werelden elkaar en dan roepen ze opnieuw veel vragen op. Waarom gaan we nu Isis bestrijden met bommen, terwijl al jaren duidelijk is dat godsdienst extremisme een protest is tegen de ongelijkheid in de wereld. Waarom doen we daar niets aan, ja zelfs negeren we dat. Met bommen los je niets op. Dat zou Obama ook moeten weten. Waarom maken we elkaar bang met gruwelijke beelden, terwijl het allerergste is dat miljoenen mensen, vooral moeders en kinderen, van huis en haard zijn verdreven, honger en pijn lijden, wanhopig zijn. Waarom protesteren alle weldenkende mensen niet? Waarom denken wij nog steeds dat onze westerse ideologie superieur is? Waarom gebruiken wij onze kennis niet om met anderen te praten en anderen te overtuigen. Waarom besteden gevestigde media zo weinig aandacht aan tegenbewegingen? Ik zou graag antwoorden op die vragen willen geven. Maar ik raak de weg kwijt in mijn eigen verwarring.

Thursday, September 11, 2014

Thursday, September 04, 2014

Gerrit Kouwenaar is niet meer

Gisteren is op hoge leeftijd de dichter Gerrit Kouwenaar
overleden. Kouwenaar behoorde tot de Vijftigers evenals bijv.
Lucebert, Hugo Claus, Jan Hanlo. De Vijftigers hebben de
poëzie bevrijd uit conventies, regels e.d.

De taal behoort aan de vogels
ik ben te mens om te vliegen
ik sta als een huis op de wereld
gebouwd en dik uit aarde

ik ben ongeveer degene
die schuilgaat binnen de muren
en uitvloeit achter de ramen
van de blauwe achterkamer

het geurt er naar mest en naar liefde
er staat een plant in een kooi
de taal behoort aan de vogels
de mens schuilt weg in het woord -

-----------------------------------
uit: 'Gedichten 1948-1978', 1982.

Tuesday, September 02, 2014

Wie heeft er voorrang?

Wie heeft er voorrang? Ik stel mezelf regelmatig de vraag sinds dit kabinet Rutte de participatie-samenleving heeft geproclameerd. Wij moeten beter voor elkaar zorgen sinds de overheid dat niet meer kan. Die participatie-samenleving is een ander woord voor civil society, een oud begrip dat al stamt uit de tijd van de Griekse stadstaat. Omdat de overheid niet duidelijk maakt hoe ze die participatiesamenleving van de grond wil trekken, kijk ik om me heen of ik de eerste tekenen al zie. Ik ben er niet gerust op.

In Frankrijk hebben ze minder vertrouwen in het zelf regelend vermogen.
 
Als we van ons huis naar het dorp rijden nemen we het pad langs de kust van het Gooimeer. We zijn niet de enigen en dat is begrijpelijk. Je hebt op het pad een weids uitzicht over de randen van de Zuiderzee. Je leeft en woont aan het water is de illusie. We moeten het pad dus delen met andere fietsers, voetgangers, wandelaars, honden, sporters, vogelaars. Het pad is niet breder dan een meter of twee en het is dus oppassen geblazen. Helaas, en daar begint het probleem, doen niet alle gebruikers dat. Voor veel gebruikers geldt vrijheid-blijheid en dat geeft dan problemen in samenleving van ons allemaal. Er zijn mensen die hun honden uitlaten en tegelijkertijd een kletspraatje met hun buren maken. Hond aan de lijn is lastig, omdat hij trekt. Daarom laten sommigen hem loslopen, terwijl anderen hem aan de lijn houden, maar vergeten dat een hond aan de lijn ook nog rare sprongen kan maken. Schrikken is dat vooral voor de wielrijder die op zijn sportfiets niet om zich heen kijkt. Die vloekt en tiert als hij moet afstappen voor een hond die schrikt of speelt. Misschien hoort hij helemaal niet op het pad. Hij geniet niet van het uitzicht en wil zich niet aanpassen aan de keuvelende massa. Maar weet hij veel. Aan het begin staat immers een bordje fietspad.

Wat leert nu zo'n pad. "De baas zijn al die mensen die zich beroepen op de regels. Die hebben immers het gelijk aan hun kant. Maar hoe moet dat nou als het gemeentebestuur heeft verordonneerd dat het pad voor ons allemaal is. Dan moeten de gebruikers het zelf uitzoeken. Tot mijn eigen verbazing gaat het meestal goed. Af en toe klinkt gevloek en getier, maar tot nu toe zijn er geen vreselijke ongelukken gebeurd. Deze kleine samenleving is ontstaan niet dankzij maar ondanks de overheid die zijn verantwoordelijkheid heeft ontlopen.

De overheid heeft trouwens wel mooie, nieuwe bankjes geplaatst om over het water te kijken.

Tuesday, August 26, 2014

Indringers op mijn blog

Sinds enige tijd wordt dit blog opvallend veel bezocht door buitenlanders, Meestal zijn het Russen, maar gisteren waren het 21 bezoeken uit Turkije, 4 uit Oekraine en 4 uit Rusland. Gelukkig zijn er ook nog bezoekers uit andere delen van de wereld, van wie ik denk dat ze mijn Nederlands kunnen lezen. Maar wat doen die Oost-Europeanen op mijn blog. Ik word er ongerust van. Gebruiken ze het als toegang tot andere bestanden op mijn computer? Kunnen ze alles zien en erger nog overnemen? Ik zou graag die vraag aan iemand willen stellen, maar weet niet aan wie.

Mijn provider kan er kennelijk niets tegen doen en ook mijn dure virusscanner beschermt me niet tegen deze indringers. Weet een van mijn echte lezers misschien wat er aan de hand kan zijn?

Tuesday, August 19, 2014

Een nieuw type Zomergast?

Zondag was wetenschapsjournalist Ionica Smeets te gast bij Zomergasten van de VPRO. Ik had er niet veel van verwacht want Ionica is van een andere generatie dan ik en ook nog eens een Beta. Ik wist dat ze een leuk mens is, dat kan dus in de combinatie van jong en Beta, maar ik dacht dat ze een andere belangstelling zou hebben dan ik en dus fragmenten zou laten zien die mij niet aanspreken. Aanvankelijk kreeg ik gelijk. Wat moet ik met een uitleg over de bijzondere schoonheid van de priemgetallen en een cabaretier die jaren heeft gezocht naar een lied waarbij het laatste woord van een zin de vertaling is van het een na laatste woord. Ik vond het allemaal nogal gezocht en dreigde af te haken. Het ging me ook ietsje te snel, geef ik toe.


Net op dat moment werd het interessant. Ionica prees de absolute waarde van haar collega wetenschappers en bedoelde daarmee wiskundigen, natuurkundigen en scheikundigen en vond het onbegrijpelijk en ongepast dat zij door de intellectuelen van deze wereld met zoveel dedain worden behandeld. Ze toonde een fragment uit DWDD waarin dat duidelijk moest worden.

Ik waande me terug in de zeventiger jaren, toen ik aan de Vrije Universiteit taal en letterkunde studeerde en op de faculteit een felle discussie woedde over de vraag of alfa's en gamma's wel wetenschap bedrijven. Ik geloof dat ik als taalkundige nog mee mocht doen, maar al die letterkundigen moesten vooral hun mond houden. In Nederland deelt men wetenschappers in in Alfa, Beta en Gamme wetenschappers. Tot de Alfa-wetenschappers rekent men filosofen, geschiedkundigen, taalkundigen en theologen. Tot de Gamma's antropologen, economen, geografen, psychologen en sociologen. Ionica hanteerde nu een hele andere indeling, nl. wetenschappers en rekende daar uitsluitend haar vrienden wiskundigen, natuurkundigen enz. toe en de andere groep gestudeerden. Dat zijn de  intellectuelen. Die laatsten leveren volgens haar geen enkele bijdrage aan de vooruitgang van de wereld. Hen past dus meer respect voor de Beta's.

"Je bent jong en je wilt wat", dacht ik. Wel slordig voor iemand die de schoonheid van het denken benadrukt. Wilfried de Jong, de brave, liet het zo.

Saturday, August 09, 2014

Eigen geweten en persoonlijke moed?

In 400 v Chr. schreef de grote Griekse dichter Sophokles zijn drama Antigone. Ik moet er steeds aan denken nu er in de wereld zoveel heftigs gebeurt. Hoe moeten we erop reageren? Wat doen we ermee? Antigonee is de dochter van Oidipoes en zijn moeder Iokaste. Toen Oidipoes afstand deed van de troon gaf hij zijn koninkrijk aan zijn twee zonen Eteocles en Polynices die zich bereid verklaarden om het land om en om een jaar te regeren. Maar zij keken niet meer om naar hun vader, die hen vervloekte wegens hun nalatigheid.
Na het eerste jaar weigerde Eteocles de troon met zijn broer te ruilen. Polynices besloot dan Thebe aan te vallen met zijn aanhangers. Beide broers kwamen om in de strijd: de vloek van Oedipus was aldus vervuld. Koning Creon, die de troon besteeg, verbood dat Polynices begraven zou worden. Antigone, de zus van Polynices negeerede het verbod en werd gevangen genomen. Creon gaf opdracht haar levend te begraven, ondanks het feit dat ze net verloofd was met zijn eigen zoon, Haemon. Antigones zus Ismene verklaarde dat zij ook had geholpen bij de begrafenis en wilde hetzelfde lot ondergaan. Via Tiresias, een blinde profeet, lieten de goden hun afkeuring blijken over Creons besluit. Hij herriep zijn besluit en besloot Polynices zelf te begraven. Hij was te laat. Antigone had zichzelf al opgehangen. Toen Creon aankwam bij de tombe waar Antigone begraven zou worden werd hij door Haemon, zijn eigen zoon aangevallen, waarna Haemon inzag dat hij zijn eigen vader wilde vermoorden. Vervolgens pleegde hij zelfmoord. Toen Creons vrouw Eurydice hoorde van de dood van haar zoon sloeg ook zij de hand aan zichzelf. Zo moest Creon toezien hoe zijn familie de dood vond door zijn trots en omdat hij te laat tot inkeer was gekomen.

Voor mij gaat het stuk over het eigen geweten van de mens tegenover de veiligheid van de macht en de regels. Gelukkig zijn er nog steeds mensen die niet meehuilen met de gevestigde orde, de media. Mensen die zelf willen nadenken en hun geweten onderzoeken. Mensen zoals de bevolking in het rampgebied in de Oekraïne die een monumentje oprichten voor de slachtoffers van de ramp met de MH 17, mensen als Obama die de Jezidi niet wil laten opjagen en vermoorden in de bergen van Irak. Waarom geven we de Koerden geen eigen staat? Ik kan hier een lange lijst schrijven van mensen die persoonlijke moed tonen, maar kijk zelf maar rond en vraag je af wat jezelf kunt doen.
 

Wednesday, August 06, 2014

De Veilige Veste

Sommige berichten maken me blij, zoals het volgende dat ik zag in Kunstuur. De Veilige Veste in Leeuwarden kreeg de Hedi d'Anconaprijs 2014 voor excellente zorgarchitectuur. Initiators van deze tweejaarlijkse prijs zijn het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en TNO De jury constateerde dat veel gebouwen voor zorginstellingen vooral aan de binnenkant meer aandacht verdienen. Uiteindelijk moeten de bewoners erin wonen en hebben zij weinig aan een opvallende buitenkant. Omdat aan deze prijs in de gewone media weinig aandacht aan wordt besteed, heb ik er een weblog aan gewijd.


Veilige Veste, een opvang in Leeuwarden voor meiden die op de vlucht zijn voor bijvoorbeeld huiselijk geweld, loverboys en gedwongen prostitutie vormt hierop een uitzondering. Zowel de buitenkant, als de binnenkant zijn opvallend. Maar het meest opvallend is de openheid van het zorgconcept. De heersende praktijk is dat deze groep wordt opgevangen op anonieme locaties zodat de kans op confrontatie met de daders minimaal is. “Maar dat is de wereld op zijn kop”, vindt initiatiefnemer Linda Terpstra van Fier Fryslân. “Waarom moeten de slachtoffers zich verschuilen?” Met de Veilige Veste is de situatie daarom omgedraaid. De opvang van de meiden en vrouwen bevindt zich nu in een nieuw en opvallend gebouw, recht tegenover een woonwijk. Locatie en ontwerp als statement: slachtoffers hebben niets om zich voor te schamen, en recht op de best mogelijke zorg in een goede, veilige omgeving. “Hun positie is een maatschappelijk probleem, dat met een opvallende huisvesting uit de anonimiteit wordt getrokken. Een mooi, markant gebouw op een zichtbare plek vormt een tastbare erkenning van de problematiek en draagt bij aan een oplossing.” Het voormalige politiebureau is klimaatneutraal verbouwd en de veiligheidsmaatregelen zijn goed op elkaar zijn afgestemd. Zo is er 24-uurs cameratoezicht, kogelvrijglas en zijn er veiligheidssluizen.

 

Thursday, July 31, 2014

Het Dikke Ik (2)

Ìn oktober 2008 schreef ik een blog over Het Dikke Ik. Kijk om je heen, schreef ik, en je ziet ze overal. Zes jaar later bestaat het Dikke Ik nog steeds. Veel zogenaamde opiniemakers zijn Dikke Ikken. Wij kijken naar de journalisten in Kijken in de Ziel en ons valt op hoeveel onzin er wordt gekletst. Je zou toch denken dat een goede journalist eerst nadenkt, voordat hij spreekt, maar dat lijkt niet waar. Kijken Dikke Ikken ooit in de spiegel? Hebben ze geen vriend of vriendin die hen maant tot zelfcorrectie? Kennelijk niet, want als ze dat wel zouden doen, zouden ze geen Dikke Ikkers meer zijn. Dikke Ikkers hebben overal en altijd gelijk. Ze hebben van alles verstand van. En ze willen zich heel graag laten horen. Niet vreemd dus, dat je op Facebook veel Dikke Ikken tegenkomt. Dikke Ikken hoeven niet lang na te denken.

Al een tijdje vraag ik me naarstig af of je die Dikke Ikken tot rede kunt brengen. Moet je ze bestrijden, tegenspreken, belachelijk maken, corrigeren, of kun je ze beter doodzwijgen. Als het echt onze opiniemakers zijn is het laatste niet verstandig. Laten we vooral het tegengeluid laten horen, ook op Facebook.

Wednesday, July 23, 2014

Rust, regelmaat en reinheid

In mijn behoefte aan orde en overzicht in deze turbulente tijden vond ik deze foto's van het klooster St Martin de Canigou, gelegen in de oostelijke Pyreneeën. Het klooster dateert uit de 11e eeuw en is gebouwd door een edelman die na persoonlijk leed een plek zocht om zich met zijn God terug te trekken. Geen luxe Cisterciënzer Abdij, maar een plek voor gebed en bezinning.




 
de monniken


Salomé

Friday, July 18, 2014

De Stem des Volks

Sinds een paar maanden beweeg ik me in een wonderlijke wereld. Met enige aarzeling heb ik me aan Facebook gewaagd. Jongere vrienden hebben me overgehaald. Uit nieuwsgierigheid heb ik Ja gezegd. Misschien is dat niet helemaal waar, want aan Twitteren zal ik me niet wagen. Daar hoor ik die trawanten ook niet enthousiast over zijn. Twitteren is voor het kippenvolk. De een kakelt en de volgende kakelt na. Het is geloof ik niet de bedoeling dat je tegen twittert. Vervelend vind ik het dat luie twitteraars hun twitterberichten op Facebook zetten. Ik houd niet van dat soort vervuiling.

Na deze maanden is het tijd om te evalueren. Ook al aangezet door het NTR programma Het Filosofisch Kwintet olv Clairy Polak dat het in de eerste aflevering had over de invloed van de nieuwe media op de samenleving. Zoals vaak werd er veel gepraat en weinig geconcludeerd. Daar zijn het ook filosofen voor. Maar dat is andere kost. Hoewel ook weer niet, want dat gebeurt op facebook ook. Veel berichten worden de wereld in gestuurd, die geen enkele betekenis laat staan invloed hebben. Voor veel mensen is het belangrijk om zich iedere dag te laten horen. Maar niet iedereen heeft iedere dag iets interessants te melden, dus hoor ik de laatste dagen veel over vakanties, de hond, de tuin, ziektes, de boodschappen en andere onzin. Die komen niet van echte vrienden, maar van "vrienden" die er trots op zijn dat ze veel vrienden hebben. Vooral politici hebben heel erg veel vrienden. Dat denken ze althans. Ze melden zich aan en vragen om vriend te mogen worden. Voordat je het weet zit je eraan vast en krijg je berichten over waar ze allemaal geweest zijn, maar niet wat ze er hebben gedaan. Het zou hen sieren om bescheiden te zijn, want juist zij hebben weinig te melden. Eigenlijk zou ik wel van die vrienden af willen, maar ik kan niet vinden of dat kan.

Wat dan overblijft zijn de berichten van de echte vrienden. Vrienden die iets laten horen als ze iets te melden hebben waarvan ze denken dat het voor hun echte vrienden belangrijk is om te weten: foto's, dromen, gedichten, passies, denkbeelden. Kunnen die politici nog iets van leren. Maar vermoedelijk is het medium niet snel genoeg. Daarom twitteren ze liever.

Monday, July 07, 2014

Walter Guttmann ( Duisburg 5 juni1928- Herzlyia 28 juni 2014)


Walter, Thamar en neef Thamir
 
Walter Guttmann is op 28 juni jl. op 86-jarige leeftijd overleden. Walter was de vriend van Thamar Notowitz, mijn goede vriendin, die vorig jaar stierf. Beiden zijn ze er nu niet meer. Dat is een groot gemis. Ik kende Walter door Thamar. De eerste keer dat ik hem ontmoette was een jaar of tien geleden bij een feestje, toen Thamar vierde dat zij met succes een studie Tweede taalverwerving had afgerond. Hij was er voor overgekomen uit Israël. Daarvoor had ik al veel over hem gehoord. Thamar en hij kenden elkaar lang en goed. Walter was na zijn vlucht uit Duitsland voor het Hitler regime opgenomen in het gezin van de moeder van Thamar. Die waren ook uit Duitsland gevlucht.

Walter had de oorlog overleefd, maar vraag niet hoe. Alle leed en verschrikking had hem niet gebroken. Hij genoot van het leven, reisde de hele wereld over, had intense belangstelling voor alles dat met kunst en het leven had te maken. Die belangstelling deelden we in de briefwisseling die na onze kennismaking op gang was gekomen. Wij deelden ook het verdriet om het verlies van Thamar. Nu is hij niet meer. Ik zal hem heel erg missen.

Friday, June 27, 2014

Guggenheim in Cobra

"Ongelooflijk", noemt kunstenaar Jeroen Henneman het aan het begin van het Kunstuur filmpje dat op de site van het Cobra Museum staat. "Ongelooflijk, dat wij deze kunstwerken nu hier kunnen zien." Ongelooflijk. Dus ben ik gaan kijken en het is ongelooflijk. Tot eind augustus hangt het er en iedereen die interesse heeft in moderne kunst moet gaan kijken. Je krijgt niet alleen vijftig fantastische werken voorgeschoteld, maar ook inzicht in de kunst van na WO II. Het treffen van Amerika en Europa in een allerindividueelste expressie. Ongelooflijk. Kijk vooral op de site van het Cobra Museum voor een goede uitleg. Voor de werken moet je echt zelf gaan kijken.

 
 

Sunday, June 22, 2014

Falende toezichthouders

Toezichthouders. We hebben er een heleboel in dit land. Ik noem er een paar: de autoriteit Financiële Markten en De Nederlandse Bank, die de financiële crisis niet zagen aankomen, laat staan hebben voorkomen. De Nederlandse Zorgautoriteit, die loopt aan de hand van de ziekenhuizen en de farmaceutische industrie die zij moeten controleren, de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, Het College Bescherming Persoonsgegevens,en zo kan ik nog wel een poosje doorgaan. 

Die toezichthouders moeten ervoor zorgen dat al die organisaties die voor de publieke zaak zorgen in het gareel blijven lopen, hun taken naar behoren uitvoeren. Een van de eerste vereiste om deugdelijk toezicht te kunnen houden is dat zo'n toezichthouder onafhankelijk is. Er is dus iets heel vervelends aan de hand als die toezichthouders falen of erger nog, aan de hand lopen van de organisaties die zij in de gaten moeten houden. Langzaam begint het in Den Haag door te dringen, dat het zo niet kan. Dat met het falen van de toezichthouders de geloofwaardigheid van de politiek op de tocht komt te staan. Jarenlang hebben ze in Den Haag boter op het hoofd gehad en nu janken ze krokodillentranen.

Gaat het goedkomen? Ik waag het te betwijfelen. Politici zijn in het algemeen zelfvoldane mensen die het systeem graag in stand willen houden en geen pottenkijkers dulden. Dat hebben ze jarenlang kunnen volhouden door vriendjes op belangrijke functies te plaatsen. Overal zie je oud politici terugkomen. Wat moet je daarmee als ze niet worden geparachuteerd?

Friday, June 13, 2014

Van zwart en wit naar tintelend grijs?

Ik wilde iets schrijven over uitspraken van Lidewij Edelkoort, de trendwatcher. Zij gelooft dat wij leven in een boeiende tijd voor mensen die het willen zien. Ze doelt niet op de aantrekkende economie. Zij is meer van het einde aan de groei en gelukkig zijn met wat er leeft om je heen. Ze doelt op het slechten van de vermeende tegenstellingen tussen man en vrouw, jong en oud, zwart en wit, ziek en gezond, kunst en ambacht. Zo kan ik er ook wel een paar noemen, maar ik aarzel. Want deze ontwikkeling geldt alleen in de westerse samenleving, vrees ik. In kranten en op televisie zie je dat het in andere delen van de wereld heel anders is. In veel landen zijn de mannen zo bang voor de geheime krachten van vrouwen, dat ze ze massaal verkrachten en vermoorden. In heel veel delen van de wereld krijgen mensen niet eens de kans om oud te worden, omdat er aan de lopende band wordt gemoord en geplunderd of ze van huis worden verjaagd en onder erbarmelijke omstandigheden worden opgevangen in kampen. In heel veel landen is er een gigantische kloof tussen de paar mensen die het goed hebben en de massa die nauwelijks kan bestaan. In al die delen van de wereld maken mensen mooie dingen, zo mooi dat ze het zelf niet eens weten.

Dus wat moet ik met het slechten van tegenstellingen in een wereld waar je al het leed iedere avond bij je avondeten krijgt? Moet ik ze negeren of zien als een teken dat het anders gaat worden. Want het kan toch niet zo zijn dat alleen wij westerlingen sprongen voorwaarts maken. Er moet toch een tijd komen dat de ogen van de wereld open gaan en dat mensen zien wat zij verkwanselen. Om een bijdrage te leveren aan het openen van de ogen, heb ik dit weblog geschreven. Gewoon omdat ik me niet wil neerleggen bij al die ellende.





Sunday, June 08, 2014

Andere Zwanen

Onze kleine zwaantjes zijn nog steeds zoek. Maar aan het einde van de sloot heeft een andere familie Zwaan het leven gegeven aan twee kleine zwaantjes. Eergisteren zaten ze nog veilig bij moeder onder de vleugels.






Tuesday, June 03, 2014

De Zwanen zijn zoek

Anderhalve week geleden waren de eieren van het zwanenpaar in onze sloot uitgebroed. Twee dagen hadden we vader en moeder bezig gezien met het draaien van de eieren. Op een avond zagen we moeder zwaan langs zwemmen met de jongen op haar rug. We moesten goed kijken om ze te zien, maar af en toe stak er een zijn kop uit de vleugels. We dachten dat ze een leefplaats hadden gevonden op het hoekje bij het fietspad. Maar net als een paar jaar geleden was het hen daar te druk. Over het fietspad loopt en fietst van alles: schoolkinderen met hun ouders, honden, trimmers, gewone wandelaars. Kennelijk vonden ze het er te druk en te onrustig. De ochtend van hun vertrek zag ik vader zwaan vervaarlijk vleugelklappend om een grote hond angst aan te jagen.

Sinds die tijd zie ik moeder en jongen nergens meer. Vader ligt bij de ingang van een zij sloot. Dus ze zouden daar in de buurt moeten zijn. Maar het riet is gegroeid en ik kan ze nergens vinden. Dat is heel erg jammer omdat we er zo van kunnen genieten. Gelukkig zit er aan het eind van onze sloot nog een zwaan op een nest. Misschien wil die haar jongen wel aan ons tonen.

Tuesday, May 27, 2014

Oprukkend rechts

Bij de Europese verkiezingen heeft rechts in een paar landen fors gewonnen. Oprukkend rechts is gevaarlijk. Ik vind het daarom vreemd dat veel Nederlandse politici er zo weinig aandacht aan besteden. Alexander Pechtold, leider van D66 en boegbeeld van de redelijke politiek, wees er gisteren in Nieuwsuur op dat de Socialisten en de Christen Democraten in Europa nog steeds tweederde van de zetels hebben in het Europees parlement. Hij sloeg de plank volkomen mis. Het Europees Parlement is een tandeloze tijger. Gevaarlijk wordt het als in Frankrijk en Engeland een extreem rechtse regeringsleider wordt gekozen. Die kunnen allerlei redelijke besluiten, zoals bijvoorbeeld een Europees asielbeleid, blokkeren. Grenzen dicht en zoek het uit in jullie eigen land, waar je je leven niet zeker bent.

Idioot dus dat al die redelijke politici niet wijzen op de gevaren van nationalisme. Want extreem rechts is in de allereerste plaats fel nationalistisch. Frankrijk voor de Fransen. Van die Engelse heb ik minder sjoege, maar daar zal wel hetzelfde gelden. Waar extreem nationalisme toe leidt kunnen we iedere zaterdagavond zien in de serie op televisie over de Eerste Wereldoorlog. Leiders die hun volk meesleuren in een vierjaren durende oorlog die nergens over gaat, zoals de meeste oorlogen dat doen, maar wel heel veel slachtoffers eist en het leven geheel ontwricht.

De zogenaamde redelijke politici met Alexander en Mark voorop moeten het tij keren. Dat doe je niet door bezwerende formules uit te spreken. Die worden niet meer geloofd, Dat doe je door stelling te nemen. De angsten van de kiezers serieus te nemen en oplossingen te bieden. Want al die kiezers die op rechts hebben gestemd of thuis zijn gebleven lijden aan bestaansangst waar we overigens allemaal last van hebben. Hoor ze maar roepen: ze nemen onze banen af, verkrachten onze vrouwen, vermoorden onze kinderen, passen zich niet aan, eten geen bloemkool. Mijn oproep aan al die redelijke politici is om al die mensen erop te wijzen hoe het werkelijk zit en oplossingen voor hun echte problemen te bieden. Kan toch niet zo zijn dat al die redelijke politici net doen alsof hun neus bloedt.

Monday, May 19, 2014

De Kinderboerderij

Nog niet zo lang geleden, maakte ik verre en spannende reizen. Ik genoot er met volle teugen van. Toen het plotseling niet meer kon, dacht ik dat mijn wereld in zou storten. Dat valt reuze mee. Ik heb ontdekt dat ook in mijn kleine omgeving veel te genieten valt. Vanmorgen bracht ik bijvoorbeeld in het vroege morgenlicht een bezoek aan de Kinderboerderij in het Stadspark. Ik was niet de enige. Veel opa's en oma's kwamen op de fiets met hun kleinkinderen om de beesten te voederen. Het werd een leven van jewelste. Misschien minder spectaculair dan verre oorden, maar wel erg leuk.


 

 




























 

Sunday, May 11, 2014

Leven in de Sloot

huisje aan de sloot
Ieder voorjaar is het weer een gaan en komen van vaste en nieuwe gasten in onze sloot. Een paar dagen geleden zaten er twee kleurige oeverzwaluwen in het zonnetje op de vlonder. Ze werden met veel lawaai verjaagd door onvriendelijke eksters die een hoog nest hebben aan de overkant in de boom. Vader zwaan laat zich niet verjagen. Die bivakkeert al jaren in onze sloot. Zijn echtgenote ligt goed verborgen eieren uit te broeden en hij houdt de wacht bij de ingang van de sloot. Er mag niemand langs. Een slimme aalscholver die een lekker maal kwam halen had het door en lokte vader zwaan pesterig uit zijn tent. Steeds als die in KLM stand hem wilde verjagen dook hij onder en kwam een eindje verder tevoorschijn om zijn spel te hervatten. Tureluur moet papa zwaan ervan zijn geworden. En hij had het al niet gemakkelijk.

Lange tijd lag er een rivaal op de loer met wie hij een vreemd spel speelde. Soms vochten ze alsof het leven ervan afhangt. Maar ik heb ze ook een dans zien uitvoeren alsof ze wel zin hadden in elkaar. Zouden zwanen ook wel eens vreemd gaan?

Midden in de sloot ligt een meerkoet op een slordig nest. Vader meerkoet brengt af en toe wat nieuwe takken om het nest te verstevigen, maar het ligt er zo ongelukkig dat het ieder moment in elkaar dreigt te storten. De eenden hebben hun kroost al gehad. Wat ermee is gebeurd is niet duidelijk, maar ik zie er niets meer van. Woerden zijn gruwelijke kannibalen; eksters, snoeken en reigers lusten ook graag jonge vogels.

Op snoeken wordt gevist door fly-fishermen die sinds een paar jaar regelmatig opduiken. Het zijn meestal welgedane mannen van middelbare leeftijd in groen jack en met lieslaarzen. Voor wie of wat doen ze dit? Ze staan aan de overkant en kijken zo recht bij ons naar binnen. Ik kan er niet aan wennen en moet er regelmatig om grinniken. 



Wednesday, May 07, 2014

Aan een boom in het Vondelpark

Aan een boom in het Vondelpark
Er is een boom geveld met lange groene lokken.
Hij zuchtte ruisend als een kind
terwijl hij viel, nog vol van zomerwind.
Ik heb de kar gezien, die hem heeft weggetrokken.

O, als een jonge man, als Hector aan de zegewagen,
met slepend haar en met de geur van jeugd
stromende uit zijn schone wonden,
het jonge hoofd nog ongeschonden,
De trotse romp nog onverslagen.


M. Vasalis (1909-1998)

Monday, May 05, 2014

Het lied der achttien doden

HET LIED DER ACHTTIEN DOODEN
Een cel is maar twee meter lang
en nauw twee meter breed,
wel kleiner nog is het stuk grond,
dat ik nu nog niet weet,
maar waar ik naamloos rusten zal,
mijn makkers bovendien,
wij waren achttien in getal,
geen zal den avond zien.

O lieflijkheid van licht en land,
van Holland's vrije kust,
eens door den vijand overmand
had ik geen uur meer rust.
Wat kan een man oprecht en trouw,
nog doen in zulk een tijd?
Hij kust zijn kind,
hij kust zijn vrouw
en strijdt den ijdlen strijd.

Ik wist de taak die ik begon,
een taak van moeiten zwaar,
maar't hart dat het niet laten kon
schuwt nimmer het gevaar;
het weet hoe eenmaal in dit land
de vrijheid werd geeerd,
voordat een vloekbre schennershand
het anders heeft begeerd.

Voordat die eeden breekt en bralt
het miss'lijk stuk bestond
en Holland's landen binnenvalt
en brandschat zijnen grond;
voordat die aanspraak maakt op eer
en zulk Germaansch gerief
ons volk dwong onder zijn beheer
en plunderde als een dief.
De Rattenvanger van Berlijn
pijpt nu zijn melodie,
- zoo waar als ik straks dood zal zijn
de liefste niet meer zie
en niet meer breken zal het brood
en slapen mag met haar-
verwerp al wat hij biedt
of bood die sluwe vogelaar.

Gedenkt die deze woorden leest
mijn makkers in den nood
en die hen nastaan 't allermeest
in hunnen rampspoed groot,
gelijk ook wij hebben gedacht
aan eigen land en volk
- er daagt een dag na elken nacht,
voorbij trekt iedre wolk.
Ik zie hoe't eerste morgenlicht
door 't hooge venster draalt.
Mijn God, maak mij het sterven licht
- en zoo ik heb gefaald
gelijk een elk wel falen kan,
schenk mij dan Uw gena,
opdat ik heenga als een man
als 'k voor de loopen sta.

Jan Campert schreef dit gedicht over achttien verzetesstrijders (vijftien Geuzen en drie Februaristakers) die in hun cel op hun executie wachten. Jan Campert, zelf verzetsstrijder, overleed in 1943 in Neuengamme. Hij was opgepakt toen hij probeerde Joden over de Belgische grens te smokkelen.

Friday, April 25, 2014

Appelboompjes van Maria Vasalis

Op een recht, zwart kousenbeen, 

dunne rokjes opgeheven, 

dansend in de vroege regen 

en de tuin voor zich alleen,  

 

staan twee jonge appelbomen, 

't witte bloed omhooggestegen, 

vlinder-hoofden wijd omgeven 

door hun aller-eerste dromen.  

 

Met hun smalle voet in 't gras, 

ingetogener en lomer 

staan zij later in de zomer 

na te peinzen hoe het was.  

 

Voller wordend met de dagen, 

vastgegroeid in 't ogenblik, 

bestemd, mijn zustertjes, - als ik - 

te wortlen, rijpen en vrucht te dragen.

‘De vogel Phoenix’ (1947).

 

Monday, April 21, 2014

Both sides now - Joni Mitchell



Bows and flows of angel hair
And ice cream castles in the air
And feather canyons everywhere
I've looked at clouds that way

But now they only block the sun
They rain and snow on everyone
So many things I would have done
But clouds got in my way

I've looked at clouds from both sides now
From up and down, and still somehow
It's cloud illusions I recall
I really don't know clouds at all

Moons and Junes and Ferris wheels
The dizzy dancing way you feel
As every fairy tale comes real
I've looked at love that way

But now it's just another show
You leave 'em laughing when you go
And if you care, don't let them know
Don't give yourself away

I've looked at love from both sides now
From give and take, and still somehow
It's love's illusions I recall
I really don't know love at all


Tears and fears and feeling proud
To say "I love you" right out loud
Dreams and schemes and circus crowds
I've looked at life that way

Oh but now old friends are acting strange
They shake their heads, they say I've changed
Well something's lost but something's gained
In living every day

I've looked at life from both sides now
From WIN and LOSE and still somehow
It's life's illusions I recall
I really don't know life at all

I've looked at life from both sides now
From up and down and still somehow
It's life's illusions I recall
I really don't know life at all

Saturday, April 19, 2014

Thamar een jaar later

Vandaag herdachten we onze vriendin Thamar bij het bankje in de Kindertuinen in Bussum. Een jaar geleden beëindigde ze haar leven, omdat ze er niet mee verder kon. Vriendin Kee plantte een tere, roze roos. "Die stond ook voor haar huis, weten jullie nog?" Wij haalden herinneringen op en stelden elkaar vragen waar geen antwoord op is. Ik dacht aan de wandelingen met onze vriendin Fransje in Groeneveld, onze lange fietstochten, onze zoekende gesprekken. Samen dachten we aan haar zusje in Israël, aan vriend Walter, haar vrienden in Marokko, Roos in Engeland. We misten hen. We herinnerden ons dat Thamar bij tijd en wijle erg genoot van het leven, maar dat het kennelijk niet genoeg was. Uiteindelijk brak de zon door en paste stilte. Ieder mens zijn eigen keuzes.

uit betere tijden

Tuesday, April 15, 2014

Voor de kleine Youn, Sasha en Olivia en al die andere droppen

Dit is het land, waar grote mensen wonen.
Je hoeft er nog niet in: het is er boos.
Er zijn geen feeën meer, er zijn hormonen,
en altijd is er weer wat anders loos.

En in dit land zijn alle avonturen
hetzelfde, van een man en van een vrouw.
En achter elke muur zijn and're muren
en nooit een eenhoorn of een bietebauw.

En alle dingen hebben hier twee kanten
en alle teddyberen zijn hier dood.
En boze stukken staan in boze kranten
en dat doen boze mannen voor hun brood.

Een bos is hier alleen maar een boel bomen
en de soldaten zijn niet meer van tin.
Dit is het land waar grote mensen wonen...
Wees maar niet bang. Je hoeft er nog niet in.

Annie M.G. Schmidt

groen monster

Friday, April 11, 2014

Tochtje langs de Linge

In andere tijden hebben wij veel gefietst langs de rivieren in ons land. Dichtbij huis langs de Vecht, het Gein, de Amstel. Nog dichter bij huis langs de Eem. De combinatie van licht, lucht en stromend water geeft rust en zekerheid. Dit was, dit is en zal zijn. Nu we aan dat alles veel behoefte hebben gingen we zuidwaarts naar Lek, Waal en Linge.

rivierenlandschap

licht en lucht

Accoy






Leerdam

glasblazer

glasblazers