Thursday, January 29, 2015

Een huis in Frankrijk

Nu de lente begint te kriebelen, durf ik heel voorzichtig te dromen van een nieuw verblijf in het huis van mijn lief in de Ardèche. Twee jaar zijn we er niet geweest en ik heb het schrijnend gemist. Dat vergt enige uitleg. Het huis staat in de noordelijke Ardèche, door mij de boeren Ardèche genoemd. Dat om verwarring met het drukke toeristische gebied bij de rivier de Ardèche te voorkomen. Het huis staat aan het einde van een langgerekt dal in een kleine buurtschap met drie andere huizen. Links van ons boert een geitenboer, rechts een fruitboer en het andere huis is het tweede huis van onaardige Fransen, die er gelukkig meestal niet zijn. In de zomer en in de winter is het er stil. We wandelen en fietsen in de omgeving en genieten van alles wat het land geeft. We genieten er vooral van de rust. Tijdens onze tochten kan het gebeuren dat we niemand tegenkomen.

In Frankrijk op de campagne ontsnappen we aan de hectiek van het leven in een overbevolkt land, waar mensen elkaar nauwelijks de ruimte gunnen. In Frankrijk beleven we de eerlijkheid van het leven op het land. Als we na een lange reis het drukke dal van de Rhône verlaten om het Massif Central te beklimmen voelen we de verandering. We ruiken de brem, het hooi, de dennen, de kastanjes en acacia's. We zien de karakteristieke dorpen verspreid tegen de heuvels liggen. We zijn thuis in ons land waar we ons gaan laven aan het landleven.




Friday, January 23, 2015

Nooit meer Auschwitz



'NOOIT MEER AUSCHWITZ'.
De tekst op het informatiepaneel bij het monument luidt:

'DE ONDERGANG VAN DE JODEN IN NEDERLAND
OP 10 MEI 1940, DE DAG VAN DE INVASIE DOOR NAZI-DUITSLAND, WOONDEN IN NEDERLAND 140.000 JOODSE MANNEN, VROUWEN EN KINDEREN.

TUSSEN 15 JULI 1942 EN 3 SEPTEMBER 1944 WERDEN
MEER DAN 107.000 JODEN GEDEPORTEERD UIT NEDERLAND.
SLECHTS 5.200 OVERLEEFDEN DE NAZI-CONCENTRATIEKAMPEN EN KEERDEN TERUG.

AUSCHWITZ EN SOBIBOR IN POLEN WAREN VERNIETIGINGS-KAMPEN, HOOFDZAKELIJK OPGERICHT OM MASSAMOORD TE BEDRIJVEN. VAN 95.000 JODEN UIT NEDERLAND WAREN DEZE KAMPEN DE EINDBESTEMMING. NIET MEER DAN 500 VAN HEN HEBBEN HET OVERLEEFD.

AUSCHWITZ IS HET SYMBOOL GEWORDEN VAN
DE POGING TOT VERNIETIGING VAN HET JOODSE VOLK.
DIT MONUMENT IS OPGERICHT TER HERDENKING VAN DE HONDERDDUIZENDEN, DE MILJOENEN SLACHTOFFERS VAN RASSENWAAN.

DIT IS EEN PLAATS VAN HERINNERING EN ROUW, VAN SCHULD EN INKEER, EEN WAARSCHUWING VOOR ALLE GENERATIES IN DE HELE WERELD.'

Symboliek
Met de gebroken spiegels geeft beeldend kunstenaar Jan Wolkers uitdrukking aan de gedachte dat 'de hemel na Auschwitz nooit meer ongeschonden is'. Wolkers: "Een gedenkteken maken op de plaats waar de urn met as van slachtoffers uit het concentratiekamp Auschwitz in de Nederlandse aarde rust, lijkt een onmogelijke taak. Hoe kan je een vorm vinden om een misdaad te gedenken waarvan je het gevoel hebt dat die nog niet uitgewist zal zijn als onze planeet over twee of tweeduizend eeuwen in het heelal zal zijn opgelost. Tot barstens toe kan je je hersens afpijnigen of er een beeld wil opdoemen dat die schande en dat leed bij benadering zou kunnen weergeven. Je kijkt naar de hemel en je begrijpt niet dat dat blauwe uitspansel boven die ontzetting heeft gestaan, even onaangedaan en vredig als boven een wei met bloemen. En in een visioen van rechtvaardigheid zie je de blauwe lucht boven je vol barsten trekken, alsof de verschrikking die daar op de aarde onder haar heeft plaatsgehad voorgoed de eeuwigheid geschonden heeft. Zo ben ik op het idee gekomen om gebroken spiegels op dat kleine stukje aarde waar die urn met as ligt neer te leggen. Voorgoed kan op die plaats de hemel niet meer ongeschonden weerspiegeld worden."

Thursday, January 15, 2015

Krakend ijs

Het ijs van onze beschaving is flinterdun. Op diverse plaatsen ontstaan barsten die tot een catastrofe kunnen leiden. Wat doen onze machthebbers? Ze kijken weg of zorgen voor nieuwe barsten. Je moet van goede huize zijn om de verwarring in deze week na de aanslag op Charly Hebdo te kunnen duiden. Wie zijn de kopers van de vijf miljoen uitgaven van het blad, dat gisteren is uitgekomen. Zijn dat de verdedigers van het vrije woord, herdenkers van de slachtoffers, verzamelaars of mensen die hun stem willen laten horen tegen geweld. Bij DWDD, mijn venster op de samenleving, was de spraakverwarring gisteren groot. Giel Beelen gaf ongecensureerd lucht aan zijn emoties. Al die kopers zei hij zijn niet Charly Hebdo. Die hebben de naam gekaapt voor eigen gewin. Gelukkig zat Bas Heijne aan tafel die van goede huize blijkt. Hij kon de verwarring een plaats geven. Mensen willen iets doen in deze onzekere tijden en een blad kopen dat ze anders nooit zouden lezen is een van de manieren. Het is nu nog niet de tijd voor een rationele analyse, vond hij. Dat klopt, maar ik ben wel blij dat sommige mensen de kop koel houden. In de goede traditie van zijn voorganger riep de burgemeester van Amsterdam op om vooral de boel bij elkaar te houden zonder onze verworvenheden in te leveren. Dus iedereen mag zeggen wat hij wil, maar het hoeft niet. En als mensen door het ijs zijn gezakt, steek de hand uit om ze eruit te halen.

Friday, January 09, 2015

Ik ben niet Charlie

Bij nader inzien ben ik niet Charlie en niet alleen omdat ik niet kan tekenen. Ik ben niet zo moedig als de cartoonisten van Charlie Habdo, mis hun overtuiging en ben een twijfelaar. Zij zijn de gelovigen van het vrije woord. Ik van de kreet van de NCRV dat je wel alles mag zeggen, maar dat het niet hoeft. Toen ik nog jong en onbezonnen was vond ik moppen alleen maar leuk als ze het eigen gelijk op de hak namen. Jodenmoppen bijvoorbeeld verteld door Joden, waarin zij zichzelf in het spotlicht zetten. De meeste cartoons begrijp ik niet!

Spot en satire zijn al heel oud in onze samenleving. Bij de Romeinen was het een ware kunst om personen en toestanden op de hak te nemen. Satire lucht op. Maar je hebt een goed ontwikkeld gevoel voor humor en veel relativeringsvermogen nodig om satire op waarde te schatten. Daarom is het bij echte gelovigen niet in trek. Ook machthebbers hebben moeite als ze in het spotlicht worden gezet. Van Aartsen die nu ineens ook Charlie is, liep naar de rechter over een spotprent.

Als de overtuiging flinterdun is, is de angst nabij. Angst kun je wegnemen als je met de ander de dialoog aangaat. Ik blijf geloven in de macht van het woord en de liefde. Maar gebruik het zorgvuldig.

Thursday, January 08, 2015

Wednesday, January 07, 2015

Mijn goede voornemens

Het nieuwe jaar is al weer zeven dagen oud. Gelukkig is het nog niet te laat voor mijn goede voornemens:


Met een opgeruimd gemoed de dag beginnen: iedere dag is er immers een;

Iedere morgen twintig minuten mediteren;

Geen twee dingen tegelijk doen;

Alles wat ik doe met aandacht doen;

Veel stilstaan bij al het moois dat het leven biedt

Gember thee drinken

Vriendelijk zijn tegen anders denkenden

Iedere dag een gedicht lezen en nog eens lezen’

Als het een dag niet lukt, is er morgen een nieuwe dag

Farmaceutica alleen gebruiken als ik goed heb nagedacht over alternatieven

Uit volle borst zingen met lotgenoten

Thursday, January 01, 2015

Niemand wil dood


Niemand wil dood, maar vroeg of laat krijgen we er allemaal mee te maken. Omdat wij in het westen leven alsof er geen dood bestaat, komt hij altijd ongelegen. Dat is bij mij niet anders dan bij een ander. Maar sinds ik vorig jaar te horen kreeg dat er iets in mijn borst zat, dat er niet hoorde, reist de dood met me mee. En geloof me het is geen prettige reisgenoot, omdat hij niet het achterste van zijn tong wil laten zien. Hij grinnikt wat als ik hem vraag of ik snel aan de beurt ben. Ik zoek naar troost. Ik vind die in de weblogs van Pieter Steinz, die lijdt aan de ziekte van ALS en moedig zijn pijn en ellende bestrijdt met citaten uit boeken waarvan hij heeft genoten. Ik put ook troost uit verhalen van lotgenoten die jaren hebben overleefd, omdat de dood om de hoek bleef kijken. Of uit verhalen van mensen die met opgeheven hoofd en vol hart het uitgestippelde pad afliepen.

Vanmorgen kwam er troost uit onverwachte hoek. Ik las een artikel van de bekende Britse arts Richard Smith waarin mensen die dood gaan aan kanker worden afgeschilderd als enorme bofkonten. Hij vindt dat we moeten stoppen met het uitgeven van miljoenen om kanker te genezen. Je kunt volgens hem beter dood gaan aan kanker dan aan een hartinfarct of de ziekte van Alzheimer. Als je kanker hebt, kondigt de dood zich aan, zodat je in de laatste periode van je leven leuke dingen kunt doen, zoals het boek lezen dat al jaren op je staat te wachten, die ene reis maken waar je nooit aan toe bent gekomen, afscheid nemen van je naasten en je dierbaren.  

Richard Smith geeft toe dat het een romantische kijk op de dood is, maar is het daarom minder waar? In ieder geval kan het miljarden op de gezondheidszorg besparen.