Friday, September 24, 2010

Verdwaald in het Geheugenpaleis


Verdwaald in het Geheugenpaleis is een documentaire van Klara van Es over drie vrouwen die op een kleine bijzondere afdeling van een verzorgingshuis wonen. De vrouwen hebben Alzheimer en kunnen niet meer voor zichzelf zorgen. De film toont een respectvol portret van deze drie vrouwen in hun bijzondere woonomgeving. We zien ze samen eten, samen dansen, naar het strand gaan, zingen en feest vieren. Maar vooral samen worstelen met de gevolgen van hun ziekte. Weten dat je iets hebt, dat het niet meer weggaat en dat de toekomst een groot grijs gat is. In hun ogen lezen we de angst.

De ziekte van Alzheimer wordt een steeds groter probleem in onze samenleving, omdat we al maar ouder worden en er dus steeds meer Alzheimer patienten komen. Ook het aantal jonge Alzheimerpatienten groeit. Zij vormen een bijzondere groep, omdat ze fysiek veel aan kunnen, maar dat niet alleen kunnen. Mijn vriendin die Alzheimer heeft kreeg de ziekte op zestigjarige leeftijd. Lange tijd kon ze in haar eigen huis blijven wonen met kunst- en vliegwerk en dankzij de enorme steun van haar broer, zoon en buurtgenoten. Een jaar geleden ging het niet meer en nu zit ze in een algemeen verpleeghuis tussen uitgebluste bejaarde mensen. Ze dreigde er knots- en knettergek te worden, omdat niemand iets wil. Ze zitten hier maar, riep ze regelmatig als wij haar haalden om te gaan wandelen.

Daarom keek ik met bijzondere belangstelling naar de film van Klara van Es. De drie vrouwen die zij portretteert zijn opgenomen op een gespecialiseerde afdeling van een woon- en zorgcentrum. Er wonen 8 mensen met Alzheimer onder begeleiding samen. De bewoners van deze afdeling, bevinden zich allen in de eerste fase van de ziekte. Ze weten dat er iets met hen aan de hand is, en dat het steeds erger zal worden. Ze zien om zich heen wat er gebeurt als een van hun medebewoners in de volgende fase belandt en andere opvang nodig heeft. Overigens zien we niet wat dat betekent. We kunnen het wel raden. Alzheimer is niet te stoppen, nog niet althans.

Door deze kleine groep individuen te volgen laat regisseur Klara van Es ons zien dat met een unieke manier van werken voor deze mensen in deze fase van hun ziekte een menswaardig leven mogelijk is. De vrouwen krijgen veel afleiding. Dat kan alleen met inzet van talloze vrijwilligers en familieleden. Anders zou deze intensieve zorg onbetaalbaar worden. In een gewoon verpleeghuis waar mensen met verschillende ouderdomsziekten door elkaar wonen is deze groepszorg onmogelijk.

Kan dit soort opvang een oplossing bieden voor de kosten van de gezondheidszorg die steeds verder uit de hand lopen. Misschien? Maar bezuinigen alleen is in ieder geval geen oplossing voor de afnemende kwaliteit van de zorg in verpleeghuizen. Daar is heel wat anders voor nodig. En de overheid weet maar niet WAT en HOE! Die kan kennelijk alleen de kraan dichtdraaien zonder zich te bekommeren om het schrijnend leed dat daardoor ontstaat. En helaas, helaas. Ook van dit nieuwe kabinet is niet te verwachten dat zij revolutionaire oplossingen gaan bedenken. Die zijn meer van de kaasschaaf.

Dus is het logisch dat experimenten zoals door Klara van Es in beeld gebracht door mensen in de zorg intensief worden gevolgd. Maar nu al is duidelijk dat zonder inzet van familie en vrijwilligers deze humane, respectvolle opvang niet mogelijk is.

2 comments:

Nienke said...

kijk ook eens naar
'Hi Mum' van Fleur van Dissel.
is enigzins gedateert maar wel een mooi portret van haar moeder. heeft diverse prijzen gewonnen en is ooit uitgezonden door VPRo. komt nog wel eens op festivals langs. Ik hou het in de gaten als ik de DVD zie. Ik ken Fleur mocht het niet lukken zoek ik contact met haar. Is een mooi document, niet over de schrijnende zorg maar wel over de ziekte!

hoogmoed said...

ik verzamel titels voor een zgn "alzheimer bibliotheek". dus mensen die suggesties hebben zijn van harte welkom. zal in een van de volgende weblogs een lijst geven van alles wat ik al weet enz.