Wednesday, October 27, 2010

Kees van Dongen: Luxe maakt lui


Een kunstenaar moet een beetje ongelukkig zijn om mooie dingen te maken.Luxe maakt lui. Kees van Dongen schilderde zowel in zijn arme als in zijn rijke periode Vrouwenportretten. Een aantal is te zien in Booijmans van Beuiningen in Rotterdam op de tentoonstelling Grote Ogen. Die ogen slaan natuurlijk op de portretten, maar bij nader inzien valt dat nogal mee.

Wat niet meevalt is de ingewikkelde opbouw van de tentoonstelling. Wie braaf de aanwijzingen volgt, begint bij de latere werken van Van Dongen en eindigt bij het lossere werk dat hij in zijn jongensjaren in Delfshaven op papier zette. De gedachte is dat wij zo inzicht krijgen in de invloeden die hem hebben gemaakt tot de schilder die hij is geworden. Ik raakte geheel de draad kwijt, toen ik na de societyportretten uit zijn laatste Parijse periode belandde bij het werk dat hij schilderde nadat hij naar Noord-Afrika was gereisd. Kennelijk heeft hij daar vooral geƫxperimenteerd met het tweedimensionale. Hij heeft het perspectief losgelaten en alles naast, onder en boven elkaar geplaatst. Mislukt vond ik het.

De vrouwenportretten uit de magere jaren maken heel veel goed. Stevig maar ook teder neergezet in felle kleuren. Veel beweging. Van Dongen hield van de stad. Op de tentoonstelling hangen ook twee natuurportretten. Als hij daarmee was doorgegaan was hij een tweede Van Gogh geworden. Maar Van Dongen koos voor de waardering en de roem. Het zij hem gegund.

No comments: