Kunst en overheid

Vandaag las ik het bericht dat het CPB een economische recessie heeft afgekondigd. Twee kwartalen achter elkaar was er geen economische groei en dat schijnt het criterium te zijn. We moeten de broekriem aanhalen, de welvaart is voorbij. In tijden van tekorten zoekt de overheid naar bezuinigingen die geen pijn doen. Het mes snijdt fors in subsidies voor kunst en cultuur. Zoals zo vaak bij revolutionaire veranderingen is de argumentatie gauw gevonden. In Amerika, zegt men dan, wordt de hele kunstensector gefinancierd met particulier geld en kijk eens hoe de kunsten bloeien. Vergelijkingen tussen landen en systemen gaan bijna altijd mank en deze heeft beide benen verloren. In Amerika kunnen veel mensen niet naar de dokter, omdat ze niet verzekerd zijn. Gaan we dat dan ook overnemen? In Amerika is hoge kunst voor de happy few. Daar zijn er in Amerika veel van. Die laten graag zien, dat ze happy zijn en een van de manieren is een museum op te richten of een orkest te adopteren. Moet je wel heel veel geld hebben.

Ik bestrijd niet dat het in tijden dat het water aan de lippen staat, zinnig is om na te denken waarom we de dingen doen zoals we ze doen. Waarom subsidieert de overheid kunst en kunstinstellingen? Misschien weten heel veel mensen het niet meer, maar kunst, zowel het genieten van kunst als het scheppen van kunst, emancipeert de mens, of simpeler gezegd: het maakt hem een completer mens. Kunst hoort erbij! Dat staat los van financiering. De overheid subsidieert kunst om het bereikbaar te maken en te houden voor iedereen. Als de overheid stopt met subsidieren, zal er nog steeds kunst gemaakt worden. Maar het genieten ervan blijft dan voorbehouden aan een kleine groep mensen.

Als de redenering klopt, en waarom zou die niet, mag in geen geval bezuinigd worden op Kunsteducatie. Het beleven van kunst gaat niet vanzelf. De meesten van ons hebben daar een zetje bij nodig. Als het er thuis niet is, kan school daar handig bij helpen. Dat kost niet eens erg veel geld, terwijl het effect enorm is. Vervolgens moet het mogelijk zijn dat talent door kan groeien. Daarvoor is het nodig dat er opleidingen zijn en podia om op te treden. Bezuinigingen op kunstopleidingen is de dood in de pot. Hoe kun je het verzinnen? Tot nu toe is het simpel en rechtdoor geredeneerd. Maar nu wordt het moeilijker? Nu subsidieert de overheid kunst- en kunstinstellingen zonder dat altijd duidelijk is, wat ze ermee beoogt. Er worden subsidieverordeningen opgesteld waarin heldere criteria ontbreken, er wordt wat geld hier en daar uitgedeeld, en soms ook weer niet zonder dat aanvragers weten wat ervan hen wordt verwacht.

Ik kan het natuurlijk niet laten naar het schone dorp te kijken waar ik woon. Het college presenteert een nieuwe cultuurnota en het gros van de raad vindt dat alles bij het oude moet blijven. Op die manier hoef je als raadslid namelijk niet na te denken en je hoeft ook geen moeilijke beslissingen te nemen. Dat kunstbeleid zo ook niet erg inspirerend is, wordt op de koop toegenomen. Wat een gemiste kansen.