Rothko in het Gemeentemuseum

Wat ga ik ervan zeggen? De schilder gaf zijn latere werken geen titel, omdat hij de directe en onmiddellijke confrontatie tussen kijker en beeld niet wilde beïnvloeden. Het gaat hem niet om wat je moet zien, maar om wat je beleeft. Theorieën, uitleg, titels staan zo'n directe beleving in de weg. De eerste keer dat ik werk van Rothko zag, kwam het dichtstbij zo'n directe beleving. Het was in Tate Galery in London. Ik had nog nooit van Rothko gehoord, laat staan werk van hem gezien. Ik was nog een groentje in de moderne kunst. Ik was sprakeloos. Ik zag grote doeken met intense kleurvlakken die me overweldigden. Ik moest gaan zitten om het tot me door te laten dringen.

Sinds die eerste confrontatie hebben de beelden me niet meer losgelaten. Inmiddels heb ik veel gelezen over Rothko. Ik kan dus niet meer onbelast kijken. Maar gelukkig kan ik nog wel genieten. Ook nu weer in het Gemeentemuseum. De sfeer in het museum van Berlage helpt mee.

Dit is een van de grote zalen. Lastig om hier tot de intense beleving van het werk te komen. De tentoonstelling trekt veel bezoekers die allemaal hetzelfde willen. Gelukkig heeft het Gemeentemuseum een aantal nissen, die zo'n ervaring wel mogelijk maken. De nissen doen denken aan de cellen van de monniken in het San Marco klooster in Florence. Rothko ging daar op bezoek en zag de fresco's die Fra Angelico op de muren van de cellen had geschilderd met de bedoeling de directe toegang tot de goddelijke inspiratie te bevorderen.

Zo wilde Rothko de beleving van de toeschouwer bevorderen. In stilte kijken en genieten.