Kerstbrief

Twee vrienden stuurden me niet een Kerstkaart maar een heuse Kerstbrief met Kerstwens. In de brief schreven ze hoe ze het afgelopen jaar hebben beleefd en wat ze verwachten van het jaar dat komt. Ik vond het zo leuk dat het me op het idee bracht het jaar af te sluiten met een kerstlog over mijn oude en mijn nieuwe jaar.

Natuurlijk was er het verschijnen van mijn boek het is zoals het is. Ik heb het inmiddels in handen en het bevalt. Ik heb er zelfs al weer de eerste bladzijden in gelezen, terwijl ik de tekst in de correctiefase wel tien keer onder ogen heb gehad. Maar lezen in een echt boek is echt anders dan lezen op een scherm. Ik ben kennelijk nog niet toe aan een E-book.

Donderdag ga ik samen met Fransje in het boek lezen. In de zomer heb ik haar verteld dat ik een verhaal schreef over onze vriendschap, dat ik uit wilde geven. Toen beloofde ik dat zij het eerste exemplaar zou krijgen en dat we het samen zouden lezen. Die belofte ga ik inlossen. Dat vind ik een belangrijk moment.

Het jaar is gekleurd door de kleine Youn, die woensdag zijn eerste verjaardag viert. Hij groeit als kool, brabbelt zijn eerste woordjes en kan bijna zelf op zijn benen staan. En binnenkort wordt zijn nichtje geboren en over een half jaartje een zusje of broertje. Nieuw leven dus. Wat een pret en een rijkdom. De ouders maken het trouwens ook goed.

Maar er was ook veel verdriet. Mijn zwager, de echtgenoot van mijn zusje en de vader van mijn nichtje, is in het najaar overleden na een kort ziekbed. Mijn zusje is nu akelig alleen. Ze stuurde me een mooie kerstwens met de sprekende tekst: "De dood is de geboorte van herinneringen". Ik hoop dat de herinneringen haar troost en kracht geven.

En onze goede vriendin Fanny is ons ook ontvallen. We missen haar nog dagelijks. Gelukkig staat haar beeld De Vrouw fier in onze tuin te pronken, zodat we in haar Fanny kunnen gedenken. "Wanneer je morgen dood bent ....."

Er was nog veel meer: de Franse les van Ger, de verdrietige dood van haar zwager, mijn vriendschappen, het ongeluk van Thamar met nare gevolgen. Het hoort er allemaal bij. Het leven is een kist vol verrassingen. Ik ben benieuwd wat het nieuwe jaar gaat brengen. We zijn er klaar voor.

The making of the Book, deel V - Het is er!

Het boek is er! Wat een opluchting. De afronding van een jaar hard en intensief werken. Want een verhaal schrijven is een, een verhaal tot boek maken is twee. Vergis je niet.

In januari van dit jaar nam ik me voor een verhaal te schrijven over mijn vriendschap met Fransje. Sinds zij Alzheimer heeft bezoek ik haar regelmatiger dan ervoor. Over die speciale bezoeken schrijf ik in mijn dagboeken. Dat deed ik en dat doe ik nog steeds. In juni van dit jaar liet ik Fransje in een ontroerend gesprek weten dat ik een boek had geschreven over haar en mij. Ze kon het nauwelijks geloven. Maar het is zo en het bewijs ga ik haar laten zien. Zij krijgt het eerste exemplaar en dan gaan we er samen in lezen.

Als u "Het is zoals het is" ook wilt lezen, kunt u het bestellen bij uitgeverij Boekscout in de webwinkel.

The making of mijn boek - deel IV Taalkwesties

Omdat de verschijning van mijn boek me op de hielen zit en omdat het nieuwe jaar nadert en ik dan met een schone lei wil beginnen, hier voorlopig het laatste deel van The Making of Mijn boek. Dit deel gaat over taalkwesties. Maar om de last van dit onderwerp te begrijpen wil ik eerst nog eens uitleggen wat "uitgeven in eigen beheer" betekent. Ik heb nu een uitgever, maar die wil zo weinig mogelijk kosten vooraf maken. Dus zijn onze contacten louter zakelijk en kort en altijd per email. Bellen kan niet!

En uitgeven in eigen beheer betekent verder dat ik als schrijver niet alleen verantwoordelijk ben voor de inhoud van het boek en de promotie van mijn boek, maar ook voor het omslag en de kwaliteit van de tekst. Ook voor de tik-, taal- en stijlfouten. Aan het hele boek is geen beroepsredacteur te pas gekomen en ook geen professionele corrector. Dat heb ik allemaal zelf gedaan met hulp van die beroemde vrienden van me. Hulde!

Heeft u wel eens meegedaan met het Groot Dictee der Nederlandse Taal en maakt u ook altijd tussen de twintig en de dertig fouten en blijft de ingewikkeldheid van de spelling van de Nederlandse taal u razend maken. Dan moet u ongeveer begrijpen wat de correctie van de tekst met me gedaan heeft. En dan staan er in dat dictee niet eens dialogen. Die staan er veel in mijn boek en die moeten allemaal tussen aanhalingstekens. Dat klinkt simpeler dan het is. Probeer maar eens:

Wat is goed en wat is fout:

"Het ga u goed", zei de ambtenaar van dienst.
"Hebt u gezien", vroeg de winkeldame, "wat we in de aanbieding hebben?"
"Weet u niet wat u moet zeggen?", vroeg Sinterklaas.
"Had u gedacht!", dacht ik.

En dat is nog maar een uitdaging. Er zijn er meer. Hoofdletters, koppeltekens, afbrekingstekens, getallen, letterwoorden enz. Het was zo erg dat ik het laatste dictee der Nederlandse taal aan me voorbij heb laten gaan, net nu ik misschien mijn eigen record had kunnen breken.

The making of mijn boek - deel III samenwerk

Uitgeverij Boekscout liet me dus weten dat ze mijn boek wilden uitgeven. Pas op: dat zegt niets over de kwaliteit van mijn boek noch over de kansen op veel lezers. Het geeft me alleen de zekerheid dat ik over een tijdje mijn boek in mijn hand kan houden. Ik zzie het al staan op een prominente plek in mijn boekenkast: Nel Hoogmoed - Boek. Een paar dagen later lag er bij de post een contract met voorwaarden. Basis is wederzijdse afhankelijkheid om er een succes van te maken. Ik wil gelezen worden en zij willen geld verdienen. Ik moet mijn bijdrage leveren aan de promotie van het boek.

Wie A zegt moet B zeggen. Ik tekende dus. Nu werd het serieus. Ik had een werktitel voor mijn boek "Mijn vriendin heeft Alzheimer", maar die was me hoe langer hoe meer gaan tegenstaan. Hij leek teveel op "Ik heb Alzheimer" van Stella Braam en er is in het verhaal veel meer dan Mr. Alzheimer. Na een zoektocht langs "Wandeling", "De Wandelaars", "De weg en het leven"(!) werd het uiteindelijk een van de gevleugelde uitspraken van mijn vriendin "Het is zoals het is".

Ik kreeg een productieplan van de uitgever met drie hoofdpunten: de tekst moet foutloos aangeleverd worden, ik zelf ben verantwoordelijk voor de omslag en voor de tekst op de omslag. Hemel, dacht ik. Ik kan een beetje schrijven, maar daar houdt het op. Gelukkig zijn er vrienden. Een schakelde ik in voor het ontwerp van de voorkant. Voor de foto op de achterkant van het boek, liep ik mijn fotobestand na tot ik ziek werd van mijn eigen kop. Uiteindelijk selecteerde ik een foto van mijn vriendin en mij wandelend in Groeneveld. Maar de foto was te groot. Dus moest die bewerkt. Een andere vriendin ging avonden aan de slag om ons op de zeven vierkante centimeter te zetten.

Volgende keer de foutloze tekst.

Haagse mores in Huizen

Ik lees "Je hebt het niet van mij, maar ......." over de belevenissen van Joris Luyendijk als Nieuwspoort rapporteur aan het Binnenhof. Hij heeft een maand achter de schermen meegelopen. Hij benadert het politieke bedrijf als een antropoloog. Hij kijkt niet naar de poppetjes, maar vooral naar het spel tussen die poppetjes. Dat bestaat uit codes, mythes en taboes en vooral uit een gedeeld idee van wat "normaal" is. Zijn conclusie is dat het politieke bedrijf voor een buitenstaander niet te begrijpen is.

Nu hoor ik het eens van een ander. Omdat ik vier jaar in de gemeenteraad van Huizen heb verkeerd, word ik door vrienden en verwanten gezien als een insider. Zij vragen mij uitleg over het gedrag in de politieke arena? Soms kan ik vragen beantwoorden: Nee, de burgemeester leidt niet altijd de vergadering, de burgemeester leidt alleen de raadsvergadering. Commissievergaderingen worden geleid door raadsleden. Ja, er wordt altijd vergaderd in rondjes. Dus ook mensen die niets te zeggen hebben, gaan praten, als ze aan de beurt zijn, anders denken wij op de tribune dat ze niks te zeggen hebben. En je gaat niet in de politiek om je mond dicht te houden.

Maar op sommige vragen moet ik het antwoord schuldig blijven, omdat ik het zelf in de vier jaar dat ik er zat nooit heb begrepen. Lijken sommige raadsleden alleen ongeïnteresseerd, of zijn ze het ook? Wie doet het met wie en waarom is dat zo? Waarom zijn regels en afspraken zo belangrijk? Waarom wordt er zo weinig gelachen. Maar vooral, waar gaat dit eigenlijk over? Wie trekt er aan de touwen?

Joris L. beschrijft dat de politieke mores in Den Haag zo sterk zijn dat nieuwelingen zich binnen een jaar hebben aangepast. Ook de nieuwelingen die hadden aangekondigd het geheel anders te gaan doen. Ik ken dat. Toen ik in 2002 lid werd van de gemeenteraad van Huizen, traden er met mij nog wat gedreven vrouwelijke raadsleden aan. Na een lange raadsvergadering waarin door onze mannelijke collega's veel woorden waren verspild aan weinig, besloten wij gezamenlijk de knuppel in het hoenderhok te gooien. Wij wilden het anders, vooral inhoudelijker en efficienter. Maar er kwam niets van terecht. De mannen kregen er lucht van en praatten ons terug in het bankje.

Je moet stevig op je benen staan om de politieke arena te betreden en vooral om overeind te blijven. Zeker als je een boodschap hebt, die niet goed uitkomt. Overigens hebben twee vrouwen van toen het vakkundig overleefd.

The making of mijn boek - deel II een uitgever

Ondanks waarschuwingen dat het een lange weg zou worden met veel teleurstellingen begon ik direct na terugkeer uit Frankrijk optimistisch en veel vertrouwen aan mijn zoektocht naar een uitgever. In mijn achterhoofd speelde de mogelijkheid van "uitgeven in eigen beheer", maar zover was ik nog niet. Eerst wilde ik het langs de traditionele weg proberen. Er waren twee mogelijkheden: het manuscript rechtstreeks naar een uitgever sturen of aanbieden aan een literair agent. Ik koos voor het laatste. Ik liet me niet ontmoedigen door een strenge passage op de website dat jaarlijks duizend manuscripten langs deze weg worden aangeboden, waarvan er hoogstens 3 tot 5 tot een boek in de boekwinkel leiden. Ik mocht de eerste vijftig bladzijden sturen volgens strikte voorschriften, mocht tussentijds geen contact zoeken en een eventuele afwijzing zou niet gemotiveerd worden. Waar begin ik aan, heb ik wel gedacht, maar ik sprong in het diepe.

Twee maanden heb ik gewacht. Er gebeurde niks. Toen besloot ik het heft weer in eigen hand te nemen en rechtstreeks uitgevers aan te schrijven. Ik selecteerde er een vijftal, waarvan ik dacht dat ze bij mijn boek hoorden. Ook op hun websites vooral ontmoedigende verhalen: doe het niet, je moet lang wachten wel 3 tot 6 maanden en de kans op succes is heel klein.

Ik deed het niet! Ik liet mijn oren hangen en ging op zoek naar alternatieve wegen. Ik troostte me met de gedachte dat een goed boek ook op eigen kracht de weg naar de lezersmarkt kan vinden. Er zijn voorbeelden genoeg. Ik laafde me aan de positieve toon op de website van Boekscout een printing-on-demand uitgever en stuurde hen de eerste bladzijde van mijn boek. Drie dagen later had ik hun antwoord. Ze waren geinteresseerd.

The making of een boek deel I

De meeste trouwe lezers van mijn blog weten dat ik een boek heb geschreven over mijn vriendschap met een van mijn beste vriendinnen. Het bijzondere aan de vriendschap is, dat die vriendin Alzheimer heeft. Zo'n tien jaar geleden werd bij haar de ziekte vastgesteld. De afgelopen jaren hebben we samen veel lief en leed gedeeld. Op een andere manier dan voor haar ziekte. Toen vertelden we elkaar in lange verhalen wat we beleefden, wat ons overkwam, waar we boos en verdrietig over waren en wat ons blij maakte. Die lange verhalen zijn verleden tijd. Er is wel wat anders voor in de plaats gekomen.

Voor het vervolg moeten jullie mijn boek lezen. Binnenkort kun je het bestellen. Hier wil ik iets kwijt over "the making of". Twee jaar geleden kwam het idee bij me op om dit boek te schrijven. Ik vond het zo bijzonder wat er met de vriendschap gebeurde, dat ik het op de een of andere manier vast wilde houden. Voor dat soort bijzondere ervaringen gebruik ik meestal mijn dagboek. Maar dit verhaal wilde ik delen. Ik wilde aan andere mensen die ook iets met Alzheimer te maken krijgen, laten weten dat het niet louter treurnis is.

Dus trok ik de stoute schoenen aan en legde het verhaal vast met behulp van de aantekeningen uit mijn dagboek, de e-mails die ik uitwissel met vrienden en familie van mijn vriendin en mijn herinneringen. Want die laatste heeft zij niet meer, maar ik wel. In de voorjaarsvakantie in ons huis in Jarjat schreef ik alle bestaande stukken aan elkaar tot een verhaal. Daarna liet ik het lezen aan getrouwen. Dat maakte me kwetsbaar. Ik vond het verhaal alle moeite waard. Maar vonden zij dat ook? Spannend vond ik het. En niet gemakkelijk toen ze mij hun opmerkingen niet spaarden.

Het lastigste was de oplossing van de privacy vraag. Het verhaal gaat over een levend mens dat ziek is. Dat mens heeft familie en vrienden. Die spelen een rol in het verhaal. Willen zij dat wel? Moest ik hen allen om toestemming vragen? Hoe kon ik voorkomen dat zij het lastig zouden vinden en niet in het boek willen? Moest ik hen allemaal onherkenbaar maken door alleen initialen te gebruiken of niet hun eigen naam? Ik herschreef een stuk tekst op die manier, maar het verhaal bleef hetzelfde verhaal van mijn vriendschap met die ene dierbare vriendin.

Ik moest de gok wagen en besloot van alle mensen die veel voorkomen de eigen voornaam te gebruiken. In een e-mail liet ik dat hen weten met het aanbod om uit te leggen waarom ik die keuze heb gemaakt. Ze begrijpen het. Het zijn grote mensen.

In de zomervakantie in Jarjat verwerkte ik de opmerkingen. Nu was er een verhaal, maar nog geen boek. Daarvoor was een uitgever nodig. Hoe vind ik die? Daarover de volgende keer.

A suivre, zegt Ger. Ook al zo'n levend personage.

Het Lloyds in Huizen

Gisteren lunchte ik met goede vrienden in het Lloyds Hotel aan de Amsterdamse Oosterdokskade. Het Lloyds Hotel dateert uit 1920 en werd gebouwd als vertrekpunt voor emigranten die in Amerika op zoek gingen naar een betere toekomst. Toen de emigrantenstroom stopte werd het Lloyds Hotel een gevangenis. Eerst voor Amsterdamse verzetsstrijders die door de Duitsers werden opgepakt en in het hotel werden ondergebracht. Na de oorlog sliepen er veel Amsterdamse delinquenten. De naam "hotel" kreeg een cynische betekenis.

Na 1989 was deze gevangenis niet meer nodig. Wat doe je met zo’n oud, karakteristiek pand in Jugend Still stijl? In Amsterdam, Nederlandse kleurrijke Vrijstaat, weten ze het wel. Opknappen en tot nieuwe leven brengen. Het Lloyds is nu weer een hotel, nog wel met vijf sterren, en ook een Art & Food Huis. Aan een pure lunch met aangenaam gezelschap kon ik het niet laten weg te dromen over zo’n inspirerend, aangenaam onderkomen in onze Stad aan het Water.

Een open multifunctionele ruimte waar je op elk moment van de dag koffie kunt drinken, een lekkere hap kunt nuttigen met een goed glas, waar je kunt werken, bij kunt praten en je kunt vergapen aan bijzondere kunst. Waar je met een ruim gebaar vrienden van buiten kunt uitnodigen, met geloofsgenoten kunt genieten van mooie muziek en misschien zelfs een arthouse film kunt zien. De plek mag worden ingericht door Huizer Kunstenaars waar we er zoveel van hebben. Zet ze bij elkaar en laat ze iets moois maken.

Dromen zijn bedrog, ik weet het. Maar ook wel lekker.