Juryrapport vertaalwedstrijd Gooise Poëzienacht

JURYRAPPORT POEZIEVERTAALWEDSTRIJD

Het vertalen van een gedicht is meer dan het eenvoudig omzetten van zinnen in een andere taal. Eigenlijk is het veel meer. De vertaler moet niet alleen proberen de Engelse woorden correct te vervangen door Nederlandse, maar hij moet tevens in staat zijn zowel de essentie, de klankkleur als het ritme van het oorspronkelijke werk te laten doorklinken. En dat valt voor de drommel niet mee. Zeker niet nu de bedenkers van deze wedstrijd u een gedicht voorschotelden van de Welshman Dylan Thomas. Zoals wij allen weten een befaamd dichter, zo befaamd zelfs, dat hij bijvoorbeeld de bij leven al legendarische singer-songwriter Bob Zimmerman, geïnspireerd heeft tot het voeren van zijn naam. De zanger noemt zichzelf Bob Dylan.
Dylan Thomas. Een man die heftig geleefd heeft en ook heftige poëzie schreef. Die heftigheid lezen we terug in een van zijn beroemdste gedichten Do Not Go Gentle Into That Good Night. U heeft zich vastgezet in dit gedicht. Sommigen van u hebben geprobeerd in de buurt te komen van de essentie , vergaten het rijmschema, anderen hebben weer gepoogd juist vast te houden aan het rijmschema en waren dan weer minder nauwkeurig met de betekenis , weer anderen hebben getracht in alle vrijheid hun eigen interpretatie van het gedicht te geven.

U zult begrijpen dat de jury het met al uw dappere pogingen om dit steigerend gedicht te temmen niet makkelijk heeft gehad. Laat ik dan ook beginnen onze enorme waardering uit te spreken voor de energie en de geestdrift waarmee u te werk bent gegaan. Voor ons als jury krijgt het origineel van Dylan Thomas juist door uw vertalingen nog meer glans en nog meer betekenis. Onze liefde voor het gedicht werd alsmaar groter. U allen verdient een geweldig applaus. Maar u zult begrijpen, we zijn niet voor niets een vakjury, dat we ook hebben gekeken naar het uiteindelijke resultaat. Om dat te wegen hebben we drie zaken bijzonder zwaar mee laten tellen. In de eerste plaats hebben we er op gelet of de vertaler de bedoeling van de dichter wel had begrepen, in de tweede plaats hebben we de cadans van de vertaling vergeleken met die van het origineel, en natuurlijk , op de derde plaats, hebben we het rijmschema beoordeeld dat de vertaler had gebruikt . Het rijmschema dat de zinnen van het gedicht van Dylan Thomas zo prachtig samenbindt.

Waar gaat dit gedicht over? Naar onze mening roept de dichter zijn vader op zich met alles wat in hem is te verzetten tegen dood. Hij geeft voorbeelden van mensen die dat ook hebben gedaan. Wijze, goede,woeste en ernstige mensen. De dichter haalt alles uit de kast. Hij kan zijn vader niet missen. Hij wil hem niet missen. Als u naar het oorspronkelijke gedicht kijkt ziet u dat het een strak rijmschema voert met als belangrijkste klanken (fonetisch de ee en ai-klank). Open klanken waarin je het vuur van het verzet, maar ook van het leven zelf kunt zien branden.
Het gedicht heeft een mooie cadans, een heftig ritme en het heeft krachtige woorden. Dat alles moest terugkomen in de vertalingen.
U heeft gezien in de bibliotheken welke vertalingen wat ons betreft de toets van onze kritiek hebben kunnen doorstaan. U heeft ook zelf een keuze gemaakt. De publieksprijs is voor het gedicht dat u gekozen heeft. Maar de jury heeft ook een keuze gemaakt.

Uit de vijf gedichten hebben wij unaniem, er was geen discussie over, gekozen voor één gedicht, omdat het voldoet aan alle eisen die wij van te voren gesteld hadden. De zin Do Not Go Gentle Into That Good Night is prachtig vertaald in Laat Je Niet Gedwee Die Zoete Slaap In Glijden. De paradox die in de oorspronkelijke zin verborgen zit is subliem over gezet. De vertaler heeft heel goed begrepen welke tegenstrijdige gevoelens de dood kan oproepen. Door deze vertaling van de titel van het gedicht geeft de vertaler er al meteen blijk van dat hij de bedoeling van Dylan Thomas doorgrond heeft. De dood doet zich misschien mooi voor, maar er blijft tot het laatst toe alle reden om er je tegen te verzetten.Daar gaat het gedicht over. De dood is een duivel. Nooit een vriend. De mooie open rijmklank ai is omgezet in een even melodieuze ij-klank in het Nederlands. Prachtig gevonden vinden wij. Daarin brandt evenzeer het vuur van verzet, het vuur van het leven. De vertaler heeft de cadans gevonden die het origineel zo onweerstaanbaar maakt en ook de woorden die hij kiest zijn even heftig als die Dylan Thomas gebruikt. Ik noem woorden als verwoed, toorn, vechtlust,smacht.

De jury is erg benieuwd wie straks als winnaar naar voren komt, want wij hebben alleen maar nummers bij de vertaling gezien. Hier komt de uitslag:de jury maakt hierbij bekend dat de winnaar is…gedicht nummer 19
Hij/zij is de winnaar Poëzievertaalwedstrijd 2011. Die winnaar is dus Marion Huismans-Kuyper uit Blaricum.

Frits Spits, voorzitter
Nel Hoogmoed
Gerard Beentjes

Voor de winnende vertaling zie mijn poezieblog.